Suy
Tư Tin Mừng Tuần thứ 23 thường niên năm C 04/9/2016
Tin Mừng Tin
Mừng: (Lc 14: 25-33)
Có rất
đông người cùng đi đường với Đức Giêsu. Người quay lại bảo họ:
"Ai
đến với tôi mà không dứt bỏ cha mẹ, vợ con, anh em, chị em, và cả mạng sống
mình nữa, thì không thể làm môn đệ tôi được. Ai không vác thập giá mình mà đi
theo tôi, thì không thể làm môn đệ tôi được. "Quả thế, ai trong anh em
muốn xây một cây tháp, mà trước tiên lại không ngồi xuống tính toán phí tổn,
xem mình có đủ để hoàn thành không? Kẻo lỡ ra, đặt móng rồi mà không có khả
năng làm xong, thì mọi người thấy vậy sẽ lên tiếng chê cười mà bảo: "Anh
ta đã khởi công xây, mà chẳng có sức làm cho xong việc. Hoặc có vua nào đi giao
chiến với một vua khác, mà trước tiên lại không ngồi xuống bàn tính xem mình có
thể đem một vạn quân ra, đương đầu với đối phương dẫn hai vạn quân tiến đánh
mình chăng? Nếu không đủ sức, thì khi đối phương còn ở xa, ắt nhà vua đã phải
sai sứ đi cầu hoà. Cũng vậy, ai trong anh em không từ bỏ hết những gì mình có,
thì không thể làm môn đệ tôi được.
“Trong mọi lúc hãy giữ
long cao thượng”,
“không tỵ
hiềm, không giận dữ ghen tuông.
Xoá hận-thù
bằng mọi dấu yêu thương,
Mỗi
kinh-nghiệm là một thày dậy dỗ.”
(Dẫn từ thơ Nguyên Đỗ)
“Giận
dữ, ghen tương cùng tỵ hiềm xót xa”, nhất nhất đều là những đau thương đuối ngã
trên đường đời. Con đường lâu nay vẫn thắm đượm nhiều kinh nghiệm cần lướt thắng.
Lướt bằng yêu thương. Thắng bằng tha thứ. Bằng cách giữ lòng cao thượng như
Chúa dạy, suốt hôm nay. Lời Chúa dạy hôm nay, thoạt nghe ta tưởng như đó là nghịch
lý, rất khó nghe. Nghịch lý và khó nghe, là bởi nếu không thận trọng ta những
tưởng Chúa dạy phải giận hờn ghét ghen. Ghét vợ ghét con, ghét cha mẹ ghét cả
người thân ta cứ tưởng là có ghét như thế, mới được gần gũi với Chúa. Với Cha.
Không.
Không phải thế. Trình thuật hôm nay, thánh sử Luca muốn diễn bày quyết tâm của các đồ đệ theo Chúa. Thánh sử diễn tả bằng những
lời lẽ rất triệt để. Điều, thánh nhân muốn nói, là: khi đã dấn bước theo chân
Chúa, con dân nhà Đạo cũng nên dứt khoát tư tưởng, cho trọn tình trọn nghĩa. Trọn
tâm can. Trọn tình vẹn nghĩa, tức chấp nhận lối cảm nghiệm rất sâu sắc về cuộc
đời. Cảm nghiệm để rồi, đem thái độ sống ấy vào chính con đường mòn ta đi,
trong cuộc đời.
Đọc
Tin Mừng thánh Luca với đầu óc hoàn toàn cởi mở, không theo theo nghĩa đen.
Không thành kiến rất tối, người đọc hẳn sẽ nhận ra rằng thánh Luca không có ý bảo:
hãy ghét hết mọi người. Hoặc, ghét bỏ chính mình. Ngược lại, thánh sử kêu gọi
người người hãy yêu thương giùm giúp lẫn nhau. Yêu thương giùm giúp mà chẳng cần
tìm hiểu hoặc cứu xét xem người ấy là ai. Người ấy có đáng yêu không. Cũng chẳng
cần xét xem người ấy có là họ hàng người thân, không.
Những
gì Đức Kitô căn dặn nơi trình thuật, đã đưa ta về lại với xác tín ta vẫn có từ
trước. Đặc biệt hơn cả, là: dụ ngôn kể về người Sa-ma-ri tốt bụng, mới đề cập hồi
tuần trước. Điều này còn ghi rõ nơi lời nguyện cầu “Lạy Cha”, Chúa vẫn khuyên.
Xem
như thế, đã là đồ đệ theo chân Chúa, hết thảy đều phải tâm niệm câu nói nằm
lòng “tứ hải giai huynh đệ”. Tức, anh
em bốn bể đều người nhà. Con cái muôn phương đều một Cha. Người Cha yêu thương.
Cha trên trời. Đó là điều Đức Chúa dạy tất cả các người con dưới thế: hãy yêu
thương nhau như con một nhà.
Trình
thuật hôm nay, nhấn mạnh đến nền tảng của Đạo: tương quan với Chúa. Tương quan
– hiệp thông với Chúa, phải được dẫn chứng bằng đường lối ta cư xử với các người
anh, người chị cùng một Cha. Đường lối cư xử, tức cách xử sự của những người
con cùng Cha trên trời, không tùy vào hệ thống quân giai rắc rối, như ở đời.
Cũng chẳng tách bách họ hàng như gia tộc. Tương quan và hiệp thông với Chúa,
không thể cân đong đo đếm bằng những danh xưng/chức tước, tiền bạc của cải, hoặc
tôn giáo, nghề nghiệp, hoặc giai cấp xã hội. Tương quan với Chúa, là tâm tình
thân thương trìu mến được diễn bày với người dưng khác họ, ở đâu xa.
Trình
thuật hôm nay, còn bàn về tương quan ta đang có giữa những người anh em đồng hội
đồng thuyền, sống gần gũi với ta. Trong tương quan đối xử, điều quan trọng
không nằm ở chỗ: người này người kia đánh giá thế nào về ta. Nhưng, bằng vào mức
độ ta quan tâm chăm sóc mọi người đến thế nào. Quan tâm chăm sóc ấy còn được gọi
là lòng yêu thương xót xa thể hiện bằng cử chỉ và tâm tình khi ta tiếp xúc với
những người dưng khác họ, mà thôi.
Ai
tìm sự bình an hài hoà nơi thái độ quan tâm chăm sóc những người ngoài luồng,
ngoài Đạo, thì người ấy sẽ cảm nghiệm được điều mà thánh Phao-lô khẳng định
trong thư gửi cộng đoàn tín hữu Do thái: “Nơi
mà anh chị em phải đến, đó chính là núi Sion. Là chốn thành đô của Thiên Chúa cùng với toàn thể Hội thánh ở nơi đó mỗi
người là “trưởng tử” và là công dân của Nước Trời.”
Trình
thuật hôm nay cũng nhấn mạnh thêm điều này: chúng ta đương nhiên là đã yêu
thương người thân thuộc cùng giòng họ. Không cần nói cũng biết. Nhưng, điều hệ
trọng Chúa ân cần dặn dò, là: nếu ta chỉ yêu thương đùm bọc người thân yêu ruột
thịt mà thôi, như thế hoàn toàn không trọn nghĩa, vẫn chưa đủ.
Giả
như, ta chỉ thỏa mãn ước nguyện của người thân yêu/ruột thịt mà thôi, chẳng
đoái hoài đến nhu cầu và thân phận của người dưng khác họ nào khác, tức là ta
đã bất công với gia đình rộng lớn gồm những người con cùng Cha trên trời. Nếu
không nhận ra người anh người chị trong gia đình lớn như người thân thuộc, ta
không thể nào trở thành đồ đệ của Thầy Chí Thánh. Bởi, như thánh sử Luca ghi
rõ:“Mỗi lần các ông từ chối không chăm
sóc những người anh chị em của Ta, tức là các ông từ chối chính Ta.”
Nếu
chỉ yêu thương đùm bọc mỗi giòng họ người thân của mình, thôi. Đó là thứ “ghét
bỏ” mà Đức Giê-su không muốn con cái và đồ đệ Ngài thực hiện. Nói tóm lại,
là người theo Chúa đích thật, ta phải nhận ra sao bản của Thầy Chí Thánh nơi tất
cả những người anh người chị thân thương hoặc chỉ người dưng khác họ, không hơn
không kém.
Yêu
thương đùm bọc Đức Giê-su nói đến, còn được thánh Phao-lô bổ túc bằng thư tâm
tình xin anh Phi-lê-môn nhận người dưng khác họ là nô lệ Ônêximô làm người anh
em thân thuộc: “Tôi xin anh cho đứa con
sinh ra trong cảnh xiềng xích, xin gửi về anh để xin anh đón nhận như người ruột
thịt.” (Plm 1: 10-14).
Tình
yêu thương mà thánh nhân đề cập là tha thứ cho những gì nô lệ Ô-nê-xi-mô đã
làm. Nay người nô lệ ấy đã trở thành anh em cùng nhà. Nhà của tín hữu Đức Kitô
Nhân Hiền. Ở nơi đó, mọi người coi nhau như anh em ruột thịt.
Cuối
cùng, cởi bỏ mọi hình thức thân cận, ruột thịt là để ta có được tự do mà theo
đuổi sự thật. Sự thật về lòng yêu thương đùm bọc luôn thăng hóa. Và, khi đã
thăng hóa trong yêu thương như thế, mọi người theo chân Chúa sẽ tự tạo cho mình
niềm phấn khởi sẵn sàng lập một hành trình. Hành trình luôn “có lòng cao
thương; không tỵ hiềm, không giận dữ ghen tuông”. Nhưng, xóa bỏ hận thù bằng mọi
dấu yêu thương.
Lm Richard Leonard sj biên-soạn -
Mai
Tá lược dịch.