“Anh ngâm nga, để mở rộng cửa lòng,”

Suy tư Tin Mừng  đọc trong tuần thứ Nhất Mùa Chay năm C  

“Anh ngâm nga, để mở rộng cửa lòng,”

“Cho trăng xuân tràn trề, say chới với.”

(Dẫn từ thơ Hàn Mặc Tử)

Lk 4: 1-13

Lời anh ngâm, chẳng là thi ca tràn trề, say chới với. Để mở rộng cửa lòng, của ai đây? Điều em học, vẫn là Lời Vàng Chúa nói ở trình thuật, để cửa lòng mở rộng đón Chúa hôm nay. 

Lời vàng trình thuật, là Lời Kinh Sách được thánh sử dẫn giải về việc Chúa chịu thử thách những 3 lần. Thử thách Ngài chịu nơi sa mạc 40 đêm ngày, tưởng chừng dài. Nhưng thật ra, số 40 chỉ là biểu tượng rất đặc trưng thôi. Nói đúng hơn, thử thách ấy công khai kéo dài cả một đời Ngài sinh hoạt, vì con người. Thử thách suốt một đời, vào mọi lúc, mãi đến ngày Ngài đầm mình những mồ hôi và máu trên thập giá ở Calvariô. Thử thách Ngài chịu, mang hình thức “mê - hoặc” về những gì mình sống, hoặc như một khuyến dụ hãy làm những chuyện rất “rối” mà tự bản chất chuyện ấy cũng không tệ. 

Thử thách lớn Chúa chịu, là: tỏ cho mọi người biết Ngài là Đấng Mêsia. Điều không chắc, là thử thách đề ra cho Ngài, có như chọn lựa thực tiễn không? Hay, vẫn chỉ là cung cách thánh sử kể với người đọc về những gì nói thay cho Đấng Mêsia thời buổi đó và như thế, sẽ đánh bóng cả một diễn biến hoàn toàn khác việc Chúa đã đảm nhiệm.

Là Đấng Mêsia, có ba thử thách để thực hiện. Thứ nhất, tham gia cuộc chiến đấu giành quyền lực với đế quốc La Mã; tức: thử thách chính với chúng dân thời buổi đó, do quyền uy thế lực rày trải rộng khắp dân gian, loài người. Thử thách, là thách thức Đấng Mêsia thi đua với La Mã để rồi chính mình sẽ trở thành Hoàng đế, toàn thế giới.

Thử thách tiếp, là giải quyết khó khăn của người nghèo cùng những người vẫn cứ đói do đế quốc tạo ra. Thử thách này, còn là sức cám dỗ/khuyến dụ người chịu đựng phải giải quyết kinh tế, tạo cuộc sống lành mạnh cho mọi người. Và, thử thách cuối, là khuyến dụ bản thân mỗi người và mọi người hãy cứ “mũ ni che tai” với mọi chuyện; chỉ nên lo việc thiêng liêng, đọc kinh lần chuỗi để rồi Chúa sẽ giải quyết hết mọi sự từ trên xuống dưới, trong ra ngoài. Đó là “thử thách” gặp ở Tin Mừng thánh Mátthêu.

Thử thách thứ ba ở Tin Mừng Mátthêu và nơi đây là thức thách rất rõ về quyền lực. Rất rõ, là vì đế quốc La Mã ngày đó đã có đủ quyền và lực sẵn trong tay. Rất rõ, là: đế quốc La Mã từng sử dụng nó cách mạnh bạo khiến người dưới trướng bị khuynh loát đến độ khó sống và không thể sống. Thử thách,  là hạ gục những người có quyền hành ở La Mã, bằng chính trò chơi họ đề ra hầu có quyền sử dụng mà dựng xây dựng cuộc sống có chất lượng cho mọi người, cả thế giới có văn hoá. Nói cách khác, đế quốc La Mã sử dụng quyền lực theo cung cách quá tệ bạc nên ta phải giành quyền và làm thay cho tốt hơn.

Người người đều muốn thế. Quyền và lực, tự bản chất không dẫn đến sử dụng cho tốt vì lợi ích của mọi người. Đức Giêsu từng từ chối coi Ngài như luật trừ, không tham ô/nhũng lạm như quyền và lực ở đời thường vẫn cứ làm. Chúa khước từ đường lối Quyền lực từng sử dụng. Ngài chỉ trích, không chỉ mỗi đế quốc La Mã đã sử dụng quyền hành rất tệ lậu mà Ngài còn chỉ trích đích danh quyền lực của trần gian. Ngài chọn tư cách không có quyền để ở với người chẳng có quyền gì, nơi thế giới. 

Thử thách khác ở Tin Mừng Mátthêu, là thách thức giải quyết chuyện đói kém và người đói nghèo ở xã hội. Không còn nghi ngờ gì, là: người nghèo như thế đã có từ thời Chúa sống. Họ không đủ bánh ăn, vẫn bị bệnh tật hành hạ, lại chết sớm khi còn trẻ. Các vấn đề như thế, do Hêrôđê tạo ra. Ông từng có chương trình rất lớn quyết hoàn thành bằng dựng xây nhanh chóng, qua việc đổ thuế lên đầu thường dân có đời sống yên hàn, rất tử tế. Bởi dân chúng cứ phải đẽo đá xây dựng đền đài nên nào có được bánh ăn. 

Thử thách, là thách thức tiêu diệt người chống lại Hêrôđê. Những ngưòi dám nổi lên phá vỡ các đá tảng ông lo chuyện dựng xây, để có được bánh ăn. Là thử thách, bởi ta vẫn cứ nói: thế thì sao? Phải chăng con người chỉ cần đủ bánh ăn là được? Phải chăng ta cũng muốn trở nên giống những người mà mình chống đối, và tệ hơn nữa? Chúa từ chối không coi chính Ngài là Đấng cung cấp chất liệu cho mọi người. Ngài tin rằng để được hạnh phúc cần có nhiều hơn thế nữa. Và, Ngài chọn cung cách khác để trở thành Đấng Mêsia, theo nghĩa đích thực.

Thành thử, hãy cứ xem thử thách cuối gồm những gì, ở Tin Mừng thánh Mátthêu, tức thử thách thứ ba trong ba thử thách, ta vừa bàn. Thử thách đây, không là quyền lực lấy được từ nhóm tuyển chọn. Cũng không phải là chuyện đáp ứng nhu cầu cho người bị bỏ rơi. Thế, còn chuyện linh thiêng, linh đạo, phụng vụ thì sao? Thế thì chuyện viện cớ làm điều thiện để rồi bắt buộc và thử thách Chúa phải can thiệp giải quyết các khó khăn của thế giới, thì sao? Và, phải ngay tức khắc. Hoặc, cứ dùng đền thờ, hội đường, nhà nguyện nhà thờ Hồi giáo hoặc sống đời đạo đức rồi bắt Chúa phải chỉnh sửa mọi thứ, sao? Những người sống vào thời của Chúa như người ở Qumran và các vị theo thánh Gioan Tẩy Giả cũng đều sử dụng phương án này. 

Với họ, thử thách là dám khống chế quyền lực linh thiêng của Thiên Chúa và kiểm soát cả lòng xót thương của Ngài nữa. Thử thách họ gặp, là dám thách thức coi lòng đạo linh thiêng của mình còn hơn cả Chúa. Đức Giêsu lại bảo: nếu thế thì, Chúa đâu còn là Chúa nữa. Tức: nếu Ngài làm thế, thì đâu còn là Thiên Chúa đích thực. Nên, Chúa không chọn con đường thực hiện những chuyện đạo đức thêm vào niềm tin mà Ngài lại chọn đồng hành với Thiên Chúa đích thực, theo cung cách của Thiên Chúa-là Cha, chứ không theo ý riêng của Ngài. Chính đó là chọn lựa cũng rất khác. 

Không hạ gục đối phương trong trò chơi quyền lực. Không đáp ứng mọi nhu cầu trong hỗ trợ trò chơi. Không tìm lợi nơi Thiên Chúa trong trò chơi đạo đức, thánh thiện. Như vậy là gì? 

Là, sống trong tình trạng không quyền bính. Sống hạn chế với những gì là căn bản để sống và sống có tương quan mật thiết với nhau… chỉ mỗi thế mà thôi. Thế nhưng, phải bao gồm hết mọi người, để không ai bị bỏ rơi hết, kể cả Thiên Chúa, để Thiên Chúa cũng ở trong nhóm/hội của mình. Sống như thế, tức có mang theo niềm hy vọng. Có cả tình thương yêu con người cùng với nhau, những người vẫn có tất cả mọi khó khăn, nhưng vẫn có thể giải quyết xuyên suốt. Đó mới là đường lối Chúa thực hiện.

Chúa không bị thử thách bởi đường lối nào khác. Ngài nhìn thấu tất cả, ngang qua cuộc sống của Ngài, nên Ngài vẫn trở về với các điều căn bản ấy. Những điều ấy là những gì Chúa từng sống và từng làm. Thật sự thì đó là lý do tại sao người nghèo đã quay lưng chống lại Ngài. Tại sao đế quốc La Mã lại tìm cách giết hại Ngài. Và, cũng là lý do Thiên-Chúa-là-Cha đã có thể can thiệp để đáp lại lời cầu nhưng lại chưa từng nghe Ngài cầu nguyện. 

Trình thuật hôm nay lại cũng mang đến cho Hội thánh một thông điệp. Thông điệp ở đây, là: Hội thánh lâu nay vẫn cứ ganh đua với việc trần tục hoá nên cứ tìm cách lấy lại quyền hành về chính trị mình để mất và muốn có lại ảnh hưởng trên dân chúng. Thường thì, Hội thánh vẫn cứ bon chen với các Hiệp hội trợ giúp. Cứ muốn chúng dân kính tôn mình vì mình từng ban phát bố thí tiền bạc cho nhiều người. Hội thánh còn tìm đường thiêng liêng linh đạo rồi bắt Chúa phải đồng hành men theo con đường mình đang đi. Thật sự, thì Hội thánh đang gặp thử thách giống như Đức Giêsu vào thời trước.

Chúng ta cũng thế. Ta vẫn muốn trở thành những người tốt lành giải quyết được tất cả mọi sự và lôi kéo Chúa về phe để Ngài thực hiện những gì mình muốn Ngài làm. Cũng dễ cho ta để vứt bỏ những thử thách ấy. Có những lúc, ta biết mình chỉ là những con người bé nhỏ. Biết rằng mình vẫn phải sống với những khó khăn mình gặp mà không thể phế bỏ chúng. Và, ta cũng biết mình không là nhà tư vấn của Chúa. Còn gì tuyệt vời bằng ta đã nhận ra được chuyện ấy. Bởi, tuyệt vời một điểm là ta đã có Đức Giêsu và Thiên Chúa đích thực. 

Ta vẫn thuộc về quần chúng không tên tuổi, nhưng được Chúa đoái hoài, thương yêu. Ta được Chúa phú ban cho những gì để nhờ đó có thể sống hùng, sống mạnh và sống tốt lành. Dù, những thứ ấy không là cơm, là bánh. Ta được dạy bảo: hãy cứ để Chúa sống đích thực là Thiên Chúa. Rồi ra, ta sẽ khám phá ra rằng ta vẫn được Chúa thương yêu.

Hãy cứ cảm tạ Chúa vì Đức Giêsu đã lướt thắng các thử thách Ngài từng gặp. Hãy cứ nguyện cầu cho Hội thánh cũng được như thế. Và, hãy nguyện chúc cho nhau điều may mắn/tốt đẹp để mình có thể lướt thắng được chính mình. Nguyện chúc rồi, ta cứ hiên ngang bước vào mùa Chay, cũng rất thánh.

Trong nguyện cầu như thế, ta lại sẽ ngâm nga câu thơ còn bỏ dở ở trên rằng:

            “Anh ngâm nga để mở rộng cửa lòng,

            Cho trăng xuân tràn trề say chới với.

            Cho nắng hường vấn vương muôn ngàn sợi;

            Cho em buồn trời đất ứa sương khuya.”

            (Hàn Mặc Tử ­ - Trường Tương Tư)

Trời đất ứa sương khuya, nhưng đừng buồn. Bởi, Chúa cũng từng gặp thử thách như thế giống mọi người. Và, Ngài lướt thắng tất cả, để mọi người sẽ thắng lướt như Ngài. Và khi đó, “nắng vườn (sẽ) vấn vương muôn ngàn sợi”, rất chới với, nhưng vẫn “mở rộng cửa lòng”. Cho Chúa. Cho mọi người. 

                                 

Mù mà lại dắt mù được sao?

Suy tư Tin Mừng Chúa Nhật Thứ 8 thường niên năm C 03//2019

Lc 6: 39-45

Đức Giêsu còn kể cho môn đệ dụ ngôn này:

"Mù mà lại dắt mù được sao? Lẽ nào cả hai lại không sa xuống hố? Học trò không hơn thầy, có học hết chữ cũng chỉ bằng thầy mà thôi. Sao anh thấy cái rác trong con mắt của người anh em, mà cái xà trong con mắt của chính mình thì lại không để ý tới? Sao anh lại có thể nói với người anh em:

"Này anh, hãy để tôi lấy cái rác trong con mắt anh ra", trong khi chính mình lại không thấy cái xà trong con mắt của mình? Hỡi kẻ đạo đức giả! Lấy cái xà ra khỏi mắt ngươi trước đã, rồi sẽ thấy rõ, để lấy cái rác trong con mắt người anh em!

"Không có cây nào tốt mà lại sinh quả sâu, cũng chẳng có cây nào sâu mà lại sinh quả tốt.Thật vậy, xem quả thì biết cây. Ở bụi gai, làm sao bẻ được vả, trong bụi rậm, làm gì hái được nho! Người tốt thì lấy ra cái tốt từ kho tàng tốt của lòng mình; kẻ xấu thì lấy ra cái xấu từ kho tàng xấu. Vì lòng có đầy, miệng mới nói ra.”

Trong các tuần vừa qua, chúng ta đã được nghe giáo huấn và các lời giảng dậy của Đức Giêsu về các mối phúc thật. Thiên Chúa, Cha nhân từ và hay thương xót luôn ban phúc và ân huệ cho mọi người, không phân biệt và cũng không loại trừ một ai. Tất cả mọi người đều được Chúa thương yêu và chúc phúc.

Tuy nhiên, những ai sống nghèo khó, đói khát, bị oán ghét, bị nhục mạ và bị bỏ rơi là nhưng người dễ dàng nhận ra việc họ đuợc chúc phúc hơn các người giầu có và có cuộc sống sung túc. Sau đó, chúng ta lại đuợc nghe một loạt các lời giảng dậy của Đức Giêsu xoay quanh chủ đề yêu thương kẻ thù và cầu nguyện cho những ai gây tổn thương cho chúng ta.

Tuy các lời giáo huấn và tiêu chuẩn mà Đức Giêsu đòi hỏi quá khó áp dụng, hay nói khác đi là không thể nào thực hiện được; nhưng cũng chính vì thế nên các môn đệ, những ai theo Chúa cần nhìn ra mức giới hạn của bản thân và biết nương tưạ vào Chúa.

Chỉ có trong Chúa chúng ta mới áp dụng và sống đúng theo các tiêu chuẩn mà Đức Giê-su đã làm gương là tha thứ và cầu nguyện cho những ai đã làm hại, thậm chí giết Người nữa.

Trong tinh thần đó, bài Tin Mừng hôm nay được coi như là một phần trong bài giảng của Đức Giê-su trên đồng bằng mà chúng ta đã suy niệm trong các tuần vừa qua. Các lời giảng dậy này cũng là ‘khuôn vàng thước ngọc’, là ‘kim chỉ nam’ mà các môn đệ đích thật của Đức Giê-su cần noi theo. Những lời giảng dậy của Đức Giê-su trong trình thuật hôm nay rất thực tế.

Lời giảng dậy của Người không hoa mỹ, không dưạ vào thuật hùng biện. Bất cứ ai khi nghe Người giảng dậy, đều phải xét mình và nhận ra thân phận yêú đuối và mỏng dòn của mình. Xét mình trước rồi chúng ta sẽ không còn dám xoi mói đời tư nhau nữa. Và một khi đã xét mình thì chúng ta không còn dám đoán xét người khác nữa.

Bởi vì, có ai trong chúng ta đã hoàn thiên đâu! Tốt mặt này lại xấu mặt khác. Không ai là người hoàn hảo thì tại sao lại dám lên án nhau! Hẳn anh chị em vẫn còn nhớ Chúa yêu thương tất cả, ngay “phường gian ác và quân bội ước” mà Chúa cũng chẳng quên!

Nói như thế không có nghĩa là chúng ta quên đi bổn phận giúp đỡ và cùng giúp nhau cầu tiến, thăng hoa bản thân và cách sống sao cho tốt lành và thánh thiện hơn. Chúng ta phải nhận ra một thưc tế là cái xà trong mắt mình lại không nhận ra, nhưng lại xét nét cọng rác trong mắt tha nhân. Đây là một hiên tượng rất phổ thông và dễ bắt chước. Chúng ta thường nhìn ra các sai lỗi của người khác rất rõ, nhưng vì thiếu bác ái và ghen tỵ nên chúng ta coi đó như là cơ hội để xét đoán và phê bình nhau.

Thế là chúng ta đã mặc nhiên tiếm chỗ của Thiên Chúa đứng ra phân xử và phán xét kẻ khác dựa trên tiêu chuẩn bất toàn và tội lỗi của mình. Khi làm  như vậy, chúng ta tự nhiên tách chúng ta ra khỏi cuộc sống của những người chung quanh, rồi tự xếp mình vào hạng của những người công chính và thánh thiện nên mới lên án anh em mình.

Và giả như, có đôi lần chúng ta nhìn thấy các sai lỗi của mình đi chăng nữa thì lại có muôn ngàn lý do để bào chữa, như: nào thế này, tại thế kia, rồi nào ai muốn nhưng vì thân phận con người yếu đuối nên mới ra nông nỗi này… Nói chung, trách nhiệm ta làm lại không dám nhận, học theo khuôn và lối hành xử giống như Adam và Eva, đổ thừa cho nhau, sau cùng mình là người lại đi đổ thừa cho thú vật! Hình ảnh của Thiên Chúa nay còn đâu!

Truyện kể mà tôi nghe đuợc sau đây có thể minh họa cho lối sống chỉ nhìn thấy sai lỗi của anh em, câu chuyện như sau: Có một tu sĩ thuộc về hội dòng chuyên về cầu nguyện và chiêm niệm. Vào một ngay kia, có một thầy trẻ tuổi đã phạm một lỗi nặng nào đó. Khổ một điều đây không phải là lỗi riêng tư, không ai biết.

Trái lại, các thầy khác đều biết nên họ đã họp lại, lấy danh nghĩa xây dựng để giúp cho thầy dòng có lỗi nói trên. Nhưng càng nói thì các thầy lại càng thấy tội của ông này không thể chấp nhận được, cần được sửa dậy, nhưng không một ai trong nhóm các thầy có quyền đó. Cần có sự hiện diện của cha bề trên hay có thể gọi là Viện Phụ.

Vì thế, họ sai người đi mời Viện phụ đến để tham dụ phiên họp sửa sai. Nhận đuợc lời yêu cầu, cha bề trên đến để tham dự. Trước khi đi, ngài lấy một chiếc bao có nhiều lỗ thủng, rồi tự mình đổ cát lên đến miệng bao, đeo vào sau lưng rồi buớc đến chỗ họp. Cha đi đến đâu thì cát rơi vãi ra tới đó, rơi đầy dọc đường.

Các tu sĩ kia thấy như thế mới lên tiếng hỏi cha bề trên về ý nghĩa của việc ngài vừa làm. Cha từ tốn trả lời họ rằng: “Các sai phạm của tôi thì giống như hạt cát vừa rơi lại sau lưng trên đuờng tôi đến đây. Nào tôi có thấy nó đâu. Thế mà anh em lại bảo tôi ngồi xuống đây để kết tội người anh em mình, thì tôi nào dám. Nhưng vì nghe theo lời yêu câù của anh em, nên tôi đã đến!”

Nghe đến đâu, các tu sĩ kia cảm thấy xấu hổ và nhận ra ý nghĩa việc làm của cha bề trên vừa làm và không còn ai dám có ý định kết tội ông thầy trẻ tuổi kia nữa. Trái lại họ cùng ngồi lại hàn huyên và kể lại những trải nghiệm trong đời sống tu sĩ cho nhau nghe.

Câu chuyện nói trên minh họa cho lối sống phê phán mà Đức Giê-su thẳng thắn loại bỏ hôm nay. Người nói: hãy lấy cái xà trong mắt mình ra trước, rồi mới tính đến chuyện lấy cái rác khỏi mắt anh em. Nếu không làm như thế thì mắt chúng ta vẫn bị mù thì làm sao  phán đoán người khác; chưa nói đến việc có thể vì thù ghét và ghen tương mà chúng ta thường xuyên hạch tội người khác để thỏa mãn lòng ích kỷ của mình.

Trong khi đó, Thiên Chúa biết rõ chúng ta hơn ta biết ta. Tội lỗi và sai phạm là một phần của cuộc sống. Nói một cách tích cực hơn là sai lỗi không làm chúng ta xa Chúa. Trái lại, qua đó chúng ta khám phá ra tình thương của Chúa vĩ đại và bao la hơn.

Thân phận mỏng dòn và yêú đuối của con người là một cơ hội để nương tựa vào Chúa. Và chỉ có trong Chúa, chúng ta mới có thể đứng vững và trung thành cho đến hôm nay. Còn ngày mai ra sao, vẫn tuỳ thuộc vào sự tiếp nhận hồng ân của chúng ta với Thiên Chúa.

Chính vì không nhận ra khuyết điểm của bản thân, không nhìn ra cái xà trong mắt mình nên chúng ta mới bị mù, thế mà còn dám làm thầy mà dẫn dắt người khác thì còn ra thể thống gì nữa. Trong khi đó, chúng ta đã có một ông thầy để chúng ta noi gương, đó chính là Đức Giê-su. Người không hề thất vọng về các sai phạm của chúng ta.

Trái lại, Người luôn tìm mọi cách để hoán cải và mời gọi chúng ta trở về. Hành trình hoán cải và trở về này có thể kéo dài trong suốt cuộc sống. Có nghĩa là cuộc sống của chúng ta là một chuỗi ngày mà Chúa dùng để huấn luyện mình. Người quảng đại và ban ơn tha thứ cho các lỗi phạm của con người.

Chính lòng thương xót của Người dành cho chúng ta lại trở thành dụng cụ để chúng ta thương xót và hướng dẫn người khác; bằng không chúng ta sẽ trở thành những người chỉ biết nói mà không biết làm, thậm chí việc làm của mình lại đi ngược với điều mà chúng ta nói. Như vậy chúng ta là người đạo đức giả.

Việc nhận và nhìn ra cái xà trong mắt mình để hoán cải liên tục là cơ hội giúp chúng ta thoát ra cảnh mù loà và để cho ánh sáng của Thiên Chúa chiếu rọi vào trong tâm hồn mình rồi qua việc làm chúng ta giúp cho người khác nhận ra cọng rác trong mắt họ.

Tất cả các việc chúng ta làm, những điều chúng ta nói, cách thế chúng ta cư xử đều đuợc xuất phát từ cõi lòng của mình, vì lòng có đầy miệng mới nói ra.

Trong cõi lòng đó chỉ có Chúa ngự trị và thấy rõ, không ai trong chúng ta được quyền chen vào. Đó chính là phần sâu thẳm, nơi trú ngụ, chỗ nối kết của Chúa và ta… và cách sống của mình được bộc lộ từ trong cõi lòng mà ra. Tốt hay xấu đều xuất phát từ đó mà ra.

Như thế đoán xét, phê bình và lên án không có chỗ đứng trong cuộc sống của người môn đệ. Trong Chúa, với Chúa thì chỉ có điều thiện hảo, chỉ có yêu thương và tha thứ làm gì có lên án hay đoán xét nhau. Ước gì cuộc sống của chúng ta đươc xây dựng trên nền tảng của Đức Chúa. Vì chính Người là đá tảng để chúng ta dựa vào mà xây dựng cơ ngơi được bền vững cho đến muôn đời.

Lm Joe Mai, CSsR

___________________________________

KHUÔN VÀNG THƯỚC NGỌC

Suy tư Tin Mừng Chúa Nhật Thứ 7 thường niên năm C 24/02/2019

Lc 6: 27-38 

"Thầy nói với anh em là những người đang nghe Thầy đây: hãy yêu kẻ thù và làm ơn cho kẻ ghét anh em, hãy chúc lành cho kẻ nguyền rủa anh em và cầu nguyện cho kẻ vu khống anh em. Ai vả anh má bên này, thì hãy giơ cả má bên kia nữa. Ai đoạt áo ngoài của anh, thì cũng đừng cản nó lấy áo trong. Ai xin, thì hãy cho, ai lấy cái gì của anh, thì đừng đòi lại.₃₁ Anh em muốn người ta làm gì cho mình, thì cũng hãy làm cho người ta như vậy. Nếu anh em yêu thương kẻ yêu thương mình, thì có gì là ân với nghĩa? Ngay cả người tội lỗi cũng yêu thương kẻ yêu thương họ. Và nếu anh em làm ơn cho kẻ làm ơn cho mình, thì còn gì là ân với nghĩa? Ngay cả người tội lỗi cũng làm như thế. Nếu anh em cho vay mà hy vọng đòi lại được, thì còn gì là ân với nghĩa? Cả người tội lỗi cũng cho kẻ tội lỗi vay mượn để được trả lại sòng phẳng. Trái lại, anh em hãy yêu kẻ thù, hãy làm ơn và cho vay mà chẳng hề hy vọng được đền trả. Như vậy, phần thưởng dành cho anh em sẽ lớn lao, và anh em sẽ là con Đấng Tối Cao, vì Người vẫn nhân hậu với cả phường vô ân và quân độc ác.

         

"Anh em hãy có lòng nhân từ, như Cha anh em là Đấng nhân từ. Anh em đừng xét đoán, thì anh em sẽ không bị Thiên Chúa xét đoán. Anh em đừng lên án, thì sẽ không bị Thiên Chúa lên án. Anh em hãy tha thứ, thì sẽ được Thiên Chúa thứ tha. Anh em hãy cho, thì sẽ được Thiên Chúa cho lại. Người sẽ đong cho anh em đấu đủ lượng đã dằn, đã lắc và đầy tràn, mà đổ vào vạt áo anh em. Vì anh em đong bằng đấu nào, thì Thiên Chúa sẽ đong lại cho anh em bằng đấu ấy."

KHUÔN VÀNG THƯỚC NGỌC

Bài Tin Mừng hôm nay là phần tiếp nối với các mối phúc của Đức Giêsu trong bài giảng ở trên đồng bằng. Đối tượng trước tiên mà Thánh Lu-ca muốn gửi đến là các môn đệ, những người theo chân Chúa trên hành trình rao giảng, sau đó là cộng đoàn của Thánh sử và cho cả chúng ta ngày nay. Giả như các mối phúc của Đức Giêsu mà chúng ta đã nghe vào Chúa nhật tuần trước chưa đánh động hay chạm đến cách xử sự trong cuộc sống của người môn đệ, thì hôm nay, qua những huớng dẫn cụ thể trong bài Tin Mừng Chúa nhật tuần này sẽ đẩy chúng ta đi đến một lựa chọn, không dựa trên lý thuyết nhưng bằng hành động của chúng ta đối với nhau và đặc biệt đối với ai đã có những hành vi làm tổn thương chúng ta. 

Làm thế nào để chấp nhận những lời giảng dậy của Đức Giê-su và biến nó thành những hành động cụ thể trong cuộc sống? Như chúng ta còn nhớ, đời sống của các tín hữu của những cộng đoàn sơ khai bị bầm dập dưới ách thống trị của Đế Quốc Rôma. Của cải, danh tiếng và sinh mạng của họ hoàn toàn tuỳ thuộc vào những người linh đô hộ. Họ bị khước từ, bắt bớ, giam cầm và rất nhiều người trong nhóm họ đã trải qua một cuộc sống rất cơ cực, nghèo đói, bị ngược đãi thậm chí còn bị giết chết. 

Vẫn biết là trong số họ có một vài phe nhóm nổi dậy chống lại chính quyền, nhưng đại đa số quần chúng, những người dân vô tội, chân yêú tay mềm vẫn là con mồi cho bọn cầm quyền và những người thuộc về guồng máy cai trị. Ngay cả sinh mạng còn chưa giữ được phương chi nói đến chuyện đoạt áo choàng, vả má phải hay những hành vi khác của quân thống trị đã gây các thương tích và làm cho nhân phẩm họ bị nhục mạ. 

Với một bối cảnh như thế, những lời giảng dậy cuả Đức Giêsu trong bài Tin Mừng hôm nay “hãy yêu kẻ thù và làm ơn cho kẻ ghét anh em” không nhằm cổ võ cho sự tồn tại và phát triển của sự ác. Người cũng không khuyên họ và chúng ta chấp nhận hoàn cảnh với tinh thần bất bạo động. Người đứng ngoài những đấu tranh về chính trị hay đòi hỏi quyền lợi cho dân.

Thật ra, khi Đức Giêsu đưa ra yêu cầu “hãy yêu kẻ thù và làm ơn cho kẻ ghét anh em,” và các việc làm cụ thể để diễn tả lòng yêu thương kẻ thù của chúng ta như; ai vả má phải thì đưa cho họ má trái, ai đoạt áo chòang thì cho luôn họ áo trong, ai xin thì hãy cho và v.vv.. là lúc Người mời gọi chúng ta đi vào phần sâu thẳm, trọng tâm của Tin Mừng. Chỉ có sức mạnh của Tin Mừng mới có thể lấp đầy khoảng trống giữa kẻ thù và chúng ta. Và, nếu chúng ta không chấp nhận và áp dụng lời dậy bảo của Đức Giêsu thì chúng ta chưa xứng đáng là môn đệ của Thầy. Nói khác đi, môt khi không thể hiện lòng yêu thương kẻ thù thì chúng ta chưa là môn đệ của Chúa.

Tình yêu, lòng thương xót dành cho kẻ thù không giống như cách diễn tả tình cảm giữa những người thân trong gia đình, tình bạn, tình hàng xóm láng giềng của những người cùng chia sẻ hoạn nạn với nhau, hay là kiểu ‘phải lòng nhau –falling in love’ của những ai đã từng yêu. Nhưng yêu thương kẻ thù ở đây không chỉ là cách diễn tả tình cảm mà còn là sự cho đi chính bản thân trong cách hành xử ngược lại với cách cư xử mà họ đã làm cho chúng ta bị tổn thương. Điều quan trọng là mọi việc cần được diễn tả bằng hành động chứ không chỉ bằng kiểu nói xuông.

Thật ra, đây không phải là điều dễ làm. Nhưng khi hành xử được như thế là lúc chúng ta noi gương Đức Giêsu, Đấng suốt cuộc đời luôn tìm cách tha thứ và làm ơn cho những kẻ hại Người. Người đã để cho tên đầy tớ tát vào má Người, chịu những roi vọt và mão gai đâm vào mình; Người đã để cho người ta lột tất cả, từ áo ngoaì lẫn áo trong, và sau cùng giang tay trên Thập Giá như một tội nhân. Thê mà, trong giây phút sau cùng đó, Người đã không lên án, nhưng đã cầu xin Thiên Chúa tha thứ cho những  kẻ haị Người. Nếu ta muốn bắt chước Đức Giêsu, thì việc chọn sống những tâm tình và thái độ của Người là luôn biết tha thứ - nhất là kẻ thù, thiết tưởng là điều vô cùng quan trọng trong sứ mạng của người môn đệ!

Là chứng nhân của Đức Kitô, ta tin rằng Người đang sống trong ta. Chúng ta là hình ảnh sống động của Người. Và một khi chúng ta không có tấm lòng bao dung, sẵn sàng tha thứ cho những ai đã làm tổn thương mình là lúc chúng ta làm mờ hình ảnh của Thiên Chúa nơi bản thân. Như vậy, với con tim nhậy cảm, lòng trí sáng suốt, ánh mắt tinh tuyền rọi chiếu hào quang và lời nói đầy thông cảm và yêu thương của chúng ta là sức mạnh và uy quyền của Đức Chúa, Đấng đang thưc hiện các điều đó trong ta. Và qua đó, chúng ta minh chứng cho thế gian ngày hôm nay biết việc mà Đức Giê-su đã làm khi xưa.

Đức Giêsu đã nói gì, làm gì? Người đã sống và trải qua những khó khăn trong cuộc sống, bị loại bỏ, bị liệt vào phường ác nhân, bị ruồng bỏ và trơ trụi một mình trên Thập giá. Tất cả những gì Người làm, tất cả những gì Người nói đều qui về một mối là chứng tỏ cho nhân loại thấy lòng thương xót và hay tha thứ của Thiên Chúa dành cho tất cả, không loại trừ một ai, bao gồm cả những ai thù ghét Người. Bổn phận của chúng ta, những người con của Cha trên trời, là hãy làm cho thế gian đầy hận thù và ghen ghét này nhận ra quyền năng của Đấng đã và đang ban ơn cho tất cả mọi người, kể cả quân vô ơn và phường gian ác, đang hiện diện và hoạt đông trong bản thân mình. 

Tóm lại, ai trong chúng ta có thể thực hiện được những điều Chúa nói trong bài Tin Mừng hôm nay! Chỉ có quyền năng và sức mạnh của Chúa mới giúp chúng ta đạt được nguyện ước này. Vì thế, trong giây phút này, Thầy đang nói với chúng ta là những kẻ nghe Lời Người. Còn chúng ta thì sao? Hãy để tâm hồn mình lắng xuống mà chăm chú nghe Lời Người mà thay đổi lối sống. Đây chính là các nguyên tắc và cách sống của người môn đệ của Đức Kitô, chúng ta “hãy yêu kẻ thù và làm ơn cho kẻ ghét anh em, hãy chúc lành cho kẻ nguyền rủa anh em và cầu nguyện cho kẻ vu khống anh em. 

Ai vả anh má bên này, thì hãy giơ cả má bên kia nữa.

Ai đoạt áo ngoài của anh, thì cũng đừng cản nó lấy áo trong. 

Ai xin, thì hãy cho, ai lấy cái gì của anh, thì đừng đòi lại. 

Anh em muốn người ta làm gì cho mình, thì cũng hãy làm cho người ta như vậy. 

Nếu anh em yêu thương kẻ yêu thương mình, thì có gì là ân với nghĩa? Ngay cả người tội lỗi cũng yêu thương kẻ yêu thương họ. 

Và nếu anh em làm ơn cho kẻ làm ơn cho mình, thì còn gì là ân với nghĩa? Ngay cả người tội lỗi cũng làm như thế. 

Nếu anh em cho vay mà hy vọng đòi lại được, thì còn gì là ân với nghĩa? Cả người tội lỗi cũng cho kẻ tội lỗi vay mượn để được trả lại sòng phẳng.

Trái lại, anh em hãy yêu kẻ thù, hãy làm ơn và cho vay mà chẳng hề hy vọng được đền trả.

Như vậy, phần thưởng dành cho anh em sẽ lớn lao, và anh em sẽ là con Đấng Tối Cao, vì Người vẫn nhân hậu với cả phường vô ân và quân độc ác.

Anh em hãy có lòng nhân từ, như Cha anh em là Đấng nhân từ. 

Anh em đừng xét đoán, thì anh em sẽ không bị Thiên Chúa xét đoán.

Anh em đừng lên án, thì sẽ không bị Thiên Chúa lên án.

Anh em hãy tha thứ, thì sẽ được Thiên Chúa thứ tha. 

Anh em hãy cho, thì sẽ được Thiên Chúa cho lại.

Người sẽ đong cho anh em đấu đủ lượng đã dằn, đã lắc và đầy tràn, mà đổ vào vạt áo anh em. Vì anh em đong bằng đấu nào, thì Thiên Chúa sẽ đong lại cho anh em bằng đấu ấy.” (Lk 6: 27-38)

Lm Giuse Mai Văn Thịnh DCCT

________________________________________________________________________