Phụng vụ hôm nay trích-dẫn Tin Mừng về thánh Gioan để
xác chứng sự kiện Thanh tẩy ở khu Qumran. Tại đó, thánh Gioan lập phép thanh
tẩy để Chúa đến với mình. Và, coi đó như nghi thức giải hoà, chứ không là cung
cách của nghi lễ ở Đền Thờ. Và, chuyện thánh Gioan tẩy rửa Chúa được sử dụng để
nối kết con người bình thường với nhận thức rất chuyên sâu về Đạo. Nhận thức,
theo đúng truyền thống của Do thái.
Phương cách mà thánh Gioan sử dụng, lại đã thu hút
chúng dân quyết bước theo chân thánh nhân để đi vào chốn sa mạc nắng cháy, ở đó
khi xưa Jôshua cũng thực hiện việc khuyến khích dân được chọn biết mà theo Chúa
ngang qua giòng sông Giođan, mà đến đất hứa. Thánh Gioan làm thế, để phản đối
giới cầm quyền La Mã đương thời đã chiếm đoạt quyền sở hữu đất đai, của Do
thái. Tức, một hành xử tuy thuộc Đạo giáo, nhưng cũng mang tính chất chính trị.
Với tham vọng như thế, thánh Gioan đã dấy lên một
khí thế bất đồng, quyết nghịch chống các hoạt động của vị thượng tế, ở Đền Thờ.
Kế hoạch của thánh nhân, tuy không nhằm đổi thay thể chế chính trị, mà chỉ nhằm
thánh hoá dân tình theo phương cách mà người Do thái tìm cách thực hiện, nhưng
không được. Thánh Gioan chẳng hề đổi thay một thể chế nào hết. Nhưng, thánh
nhân chỉ muốn dân con mọi người hãy làm điều mà lẽ đáng ra mọi người đều phải
làm. Làm cho tốt, chứ không chỉ chăm chú vào những việc mình đang làm, vì bổn
phận.
Thánh Gioan làm thế, chẳng để nghịch chống lối sống
theo gia đình, hoặc định chế nào khác mà người Do thái đã tạo ra. Sự thật, thì
động lực thúc đẩy thánh nhân thực hiện đời sống mục vụ nơi sa mạc, là để thăng
tiến sự thánh thiêng đích thực mà dân Do thái cần có. Thánh nhân không làm theo
kiểu của thành viên nhóm Pharisêu chuyên trập trung áp đặt Luật Torah trong đời
sống hằng ngày. Trái lại, thánh nhân chủ trương cung cách tĩnh lặng của cuộc
sống nơi sa mạc ngõ hầu cải hoá cuộc đời mình, như Chúa muốn.
Công việc thánh nhân làm, là động thái cốt thực
hiện một cuộc xuất hành về đất hứa, ngang qua sa mạc của mọi trắc trở. Khổ đau.
Đó, là động thái đòi chế ngự phần đất do người La Mã tạm thời chiếm lĩnh. Thánh
nhân khuyến khích mọi người hãy theo ngài về nơi hoang dã, để sống xứng hợp với
Đất Lành Chúa hứa ban. Rõ ràng là, những người theo chân thánh nhân vẫn sẵn
sàng đón nhận sứ điệp ngài gửi đến. Rõ ràng là, nhiều người không chỉ là cư dân
sống gần Qumran, mà hầu hết những từ người khắp đất miền/thị trấn đã đến thành
từng đoàn. Những người từng nắm bắt lập trường sống của thánh nhân.
Chừng như, lúc ấy Đức Giêsu cũng đang ở đó. Ngài
hành xử theo cung cách của Đấng Bậc được thanh tẩy, như thánh Gioan, tức: cũng
giảng rao Nườc Trời như sứ vụ Ngài nhận lãnh. Có điều lạ, là: Chúa nhận ơn
thanh tẩy từ thánh Gioan, là để mọi người thấy: đây là một cải tân, không chỉ
xảy ra duy một lần, rồi thôi. Và, nhìn từ góc độ nào đó, ơn thanh tẩy từ thánh
Gioan, còn nói lên sự kiện “Chúa khởi đầu đời hoạt động của Ngài theo tư cách
của Ngôn sứ. Đấng Cứu Độ”.
Trình thuật thánh Mát-thêu hôm nay, không chỉ diễn
lại tiến trình gặp gỡ giữa thánh Gioan Tẩy Giả và Đức Chúa, thôi. Đây cũng
không là dịp để thánh nhân nói lên công trình cứu độ đã thành hiện thực nơi Đức
Chúa. Nhưng, còn là sự kiện cho thấy có cả những tương đồng cũng như khác biệt
giữa thánh Gioan và chính Ngài.
Tương đồng thấy rõ nhất, là ở điểm: cả Đức Chúa
lẫn thánh Gioan đều đề cập đến Vương Quốc Nước Trời, có hẹn ước. Cả Chúa và
thánh nhân, đều là Đấng Công Chính. Và, đất lành người Do thái muốn thủ giữ,
nay thuộc về Đấng Công Chính. Đất lành Ngài hứa ban, buổi đầu là cho các bộ
tộc, rất chính đáng. Luật Torah và các ngôn sứ đều kình chống nỗ lực của một số
người vẫn muốn sở hữu thật nhiều đất đai. Và, quyền lực.
Kình chống, là bởi: càng ngày người ta càng thấy có
người cứ cậy vào quyền mình có để giành quyền sở hữu đất đai/tài sản của người
nghèo, mà con số những người này đang gia tăng một cách đáng kể. Theo luật, thì
đất đai do Chúa sở hữu, con người không có quyền bán chác, đổi trao. Thế nên,
hoạt động của Chúa ở đây, là để tái tạo sự công bình/chính trực, ở khắp nơi.
Công bình, hiểu theo nghĩa giảm bớt những chuyện
đổi chác/bán buôn, rất lố lăng. Công bình, hiểu theo ý thức trách nhiệm qua
việc “xoá tẩy” đói nghèo, sầu khổ. Để rồi, cuối cùng, Nước Trời rồi sẽ đến.
Không phải vào ngày cánh chung. Nhưng, Vương Quốc Nước Trời đến rất sớm. Ngay
vào lúc này. Cuộc gặp gỡ giữa Chúa và thánh Gioan xảy đến vào lúc Chúa vừa tròn
độ tuổi 30. Đó là lúc Chúa quyết định rời gia đình. Bỏ chốn thị thành cùng mọi
người, để tiến tới thực hiện ý định Cha giao phó. Ngài quyết định, là để định
ra một động thái hợp lực với thánh Gioan. Để, sau một thời gian, Ngài sẽ lại tự
mình theo con đường Cha dọn sẵn, muốn Ngài thực thi.
Một điểm khác biệt nữa, giữa động thái của thánh
Gioan và Đức Giêsu, là ở chủ trương đặt nặng lên nghi thức rất thánh thiêng, về
Đấng Mêsia. Đức Giêsu quyết định về với những người con bé bỏng. Nghèo hèn.
Sống, hoà lẫn với họ, mà không sợ một rào cản, cách ngăn nào hết. Ngài về với
họ trong tương quan rất trọn vẹn. Tương quan Ngài tạo nên, là kết quả rút từ
kinh nghiệm có cuộc sống linh thiêng, sau khi chấp nhận thanh tẩy dành cho
Ngài, từ thánh Gioan. Nhờ thanh tẩy, Ngài phát hiện ra ý định của Cha, vẫn dành
cho Ngài.
Và, khi dân con mọi người sống trong công lý và bình an như Cha đã
định, thì Vương Quốc Nước Trời, được Cha hứa ban, đã thành hiện thực. Một hiện
thực thấy rõ qua hình thức chữa lành mọi tật bệnh. Qua phép lạ nhân rộng những
cá và bánh. Và, qua các dụ ngôn Ngài kể cho mọi người được biết. Tất cả, nay
được tái thành lập trong sinh động. Cả nơi triền đồi. Cả ở Biển hồ Tibêriát.
Hoặc, thôn làng hẻo lánh có truyền thống sẻ san ơn lành mình nhận lãnh. Sẻ và
san, để rồi sẽ dẫn đến cuộc sống lành thánh, như ước hẹn. Ước hẹn với Cha. Ước
hẹn với mọi người.
Điểm tương đồng giữa Đức Chúa và thánh Gioan còn
thấy rõ ở điểm: cả hai đều kình chống lối nhận thức về Đấng Mêsia theo nhãn
quan chính trị. Cả hai Đấng đều kình chống lối giữ Đạo nặng hình thức. Nhiều lễ
nghi quan cách. Cả hai Đấng đều cho thấy cung cách rất khác biệt ngõ hầu giúp
sống như người Do thái được dạy phải sống như thế. Và rồi, sẽ sống Đạo đúng như
Giao Ước mình ký kết với Chúa. Với tha nhân.
Lm Kevin O’Shea DCCT biên soạn - Mai Tá
lược dịch.
No comments:
Post a Comment