Suy
Tư Tin Mừng trong tuần thứ 22 thường niên năm A 03/9/2017
(Mt
16: 21-27)
Từ khi
ông Phê-rô tuyên xưng Đức Giê-su là Đấng Ki-tô, Con Thiên Chúa hằng sống, thì Đức
Giê-su bắt đầu tỏ cho các môn đệ biết: Người phải đi Giê-ru-sa-lem, phải chịu
nhiều đau khổ do các kỳ mục, các thượng tế và kinh sư gây ra, rồi bị giết chết,
và ngày thứ ba sẽ trỗi dậy. Ông Phê-rô liền kéo riêng Người ra và bắt đầu trách
Người: “Xin Thiên Chúa thương đừng để Thầy gặp phải chuyện ấy!” Nhưng Đức
Giê-su quay lại bảo ông Phê-rô: “Xa-tan, lui lại đàng sau Thầy! Anh cản lối Thầy,
vì tư tưởng của anh không phải là tư tưởng của Thiên Chúa, mà là của loài người.”
Rồi Đức
Giê-su nói với các môn đệ: “Ai muốn đi theo Thầy, phải từ bỏ chính mình, vác thập
giá mình mà theo. Quả vậy, ai muốn cứu mạng sống mình, thì sẽ mất; còn ai mất mạng
sống mình vì Thầy, thì sẽ tìm được mạng sống ấy. Nếu người ta được cả thế giới
mà phải thiệt mất mạng sống, thì nào có lợi gì? Hoặc người ta sẽ lấy gì mà đổi
mạng sống mình?
“Vì Con
Người sẽ ngự đến trong vinh quang của Cha Người, cùng với các thiên sứ của Người,
và bấy giờ, Người sẽ thưởng phạt ai nấy xứng việc họ làm.”
“Hôm nay cây quế trong rừng,
“bỗng nhủ
cùng làn suối bạc,”
“xuân này
tôi khopác áo nhung”
“mà bác
vang lừng tiếng nhạc.”
(dẫn từ
thơ Đinh Hùng)
Có là cây
quế trong rừng, cũng chỉ vang lừng tiếng nhạc với suối bạc, thôi. Nếu là cây
quế trong Đạo, lại sẽ vang lừng cả tiếng thơm hay tiếng hát về vị thánh cả ở
trình thuật hôm nay. Trình thuật, nay nêu rõ câu chuyện và công việc của thánh
cả Phêrô để người người suy tư, bàn bạc.
Suy và
bàn, tập trung vào đấng thánh có chỗ đứng quan yếu trong Giáo Hội là Phêrô
thánh nhân, rất tông đồ. Thế đó, là vị thánh xuất thân từ ngành nghề có lưới có
chài, và cá mắm. Đấng thánh sống ở Caphanaum xứ biển hồ, rất Galilê. Với ánh
nhìn của thánh sử Luca, thì thánh Phêrô thuộc loại “chậm lụt” về văn chương,
văn hoá với văn nghệ. Chậm và lụt, về khoa ăn nói, thưa gửi lẫn trần tình.
Thánh
Mát-thêu nay cho thấy thánh cả Phêrô là lãnh tụ khá bình thường của nhóm hội đồ
đệ theo Chúa giảng rao về Nước Trời. Nói khác đi, ngài là người giản dị, cứng
cỏi và chậm hiểu.
Đức Giêsu
từng nói với thánh nhân và đồ đệ đồng hành về kế hoạch do Cha đưa ra mà Chúa
phải thực hiện cho bằng được ngang qua sầu buồn khổ đau và nỗi chết trên thập
tự. Trong khi đó, thánh cả nhà Đạo vẫn nghĩ Thầy mình là Đấng Mêsia Thiên Sai
tựa hồ Đavít xưa, tức: ứng viên siêu phàm cho chính trường Do thái. Để rồi, rất
thất vọng khi Thầy Chí Ái bộc lộ kế hoạch Chúa Cha đề ra. Tức, Ngài sẽ bị thảm
sát chết nhục, vốn vượt quá sức tưởng tượng của đồ đệ bình dân, chân chất.
Và rồi,
thánh cả Phêrô lại cứ nghĩ rằng Thầy mình chỉ gặp ngày xui tháng hạn, nên mới
sử dụng chức năng do Thầy tặng ban cho riêng mình. Đó là lúc thánh nhân tỏ ý
phiền hà, và khuyến cáo Thầy. Sai lầm của thánh nhân là ở chỗ: không nhận chân
được vị trí của mình. Tức, thay vì chỉ biết theo chân Thầy như các đồ đệ khác,
nhưng lại “lanh chanh” “qua mặt” làm “kỳ đà cản mũi” Chúa.
Rất nhiều
lần, Tin Mừng cho thấy chân tướng đích thật của thánh cả nhà mình là đấng thánh
không ổn định về quan điểm/lập trường vốn chống đối những gì mình không hiểu
hoặc không muốn xảy đến. Thánh nhân từng lẫn lộn nhiều thứ, như: việc đi trên
nước việc xây 3 lều tạm để Chúa ở, khi thấy Thầy mình biến hình. Rồi, còn chối
bỏ Thầy và anh em những ba lần. Sau này, còn để thánh Phaolô phải tái lập trật
tự vì thánh cả nhà mình từ chối ngồi cùng bàn với dân ngoại.
Nay, thấy
Thầy mình dùng ngôn từ gắt gao và dữ dằn mà quở mắng, thánh nhân không ngờ sao
mình lại dám khuyến dụ Thầy bỏ ý định nghe lời Chúa Cha mà chấp nhận thất bại
dẫn đến nỗi chết trên thập tự. Thật sự, thì thánh cả Phêrô chỉ muốn Thầy chọn
con đường hoạn lộ, thênh thang mở, thay vì con đường nhỏ chỉ gồm mỗi con lộ tẻ
hạn hẹp, là sự chết.
Nghĩ
chuyện của thánh cả Phêrô trong vai trò lãnh đạo Hội thánh khiến ta suy về cung
cách hành xử của thánh hội, trong quá khứ và hôm nay, không khác gì lối xử sự
rất kẻ cả, kiểu “Đá Tảng” rất Phêrô. Hội thánh lâu nay quản cai dân con mình
bằng cung cách phàm trần, như: quảng cáo rầm rộ, quyên góp tối đa, nặng phần
trình diễn, theo sát bài bản ngành tâm lý chiến, đặt nặng công tác tiếp cận thị
trường, thay vì chấp nhận thập giá đau thương, trầm lặng.
Trên thực
tế, Hội thánh ngày nay chỉ muốn thiết dựng loại hình thừa tác rất bán buôn, thay
cho công việc thừa tác đặt nặng lên cung cách phục vụ. Vẫn cứ chọn kiểu “mì ăn
liền” nhanh gọn kiểu hưởng thụ. Trong khi đó, vẫn đặt gánh nặng trên lưng kẻ
khác, thay vì chấp nhận thương đau cho chính mình. Hội thánh những muốn phô
trương một giáo hội sùng mộ chuyện hình thức, không đích thực. Những muốn sống
thoải mái, ăn trên ngồi chốc, được người người kính trọng, hầu hạ mà thôi.
Nhìn vào
lịch sử, thì thánh cả Phêrô đã muốn thuyết phục Thầy hành xử theo kiểu người
phàm, và tưởng rằng với vai trò Thầy trao ban, mình có thể khuyến dụ Thầy mình.
Khuyên dụ Thầy bỏ rơi kế hoạch do Cha trao phó. Là, đừng làm nhiều chỉ cần làm
“dân thường” nhà Đạo, mọi việc rồi cũng xong. Và, thánh cả vẫn muốn khuyên Thầy
sống thực tế, để mọi việc rồi cũng qua đi và cũng đạt kết quả, thôi.
Nhưng,
Đức Giêsu không đồng quan điểm với thánh cả Phêrô. Ngài tỏ bày cho thánh nhân
bằng lời chân tình thời đại, rằng: “Nếu anh chọn quan điểm của các nhà chính
trị chuyên lo cho người nghèo luôn bị áp bức, thì các người ở trên chỉ tạm thời
theo anh, rồi họ sẽ dùng anh làm quân cờ để giảm hạ phẩm cách của anh và rồi sẽ
vắt chanh bỏ vỏ, thôi. Nhưng, nếu anh thực tình lo cho người nghèo, anh không
thể phản bội những người ấy, mà phải trung tín với họ. Giới cầm quyền ở trên có
ghét bỏ hoặc xoá tên anh. Hãy để mặc Chúa lo, chỉ cần sống trung thực với chính
mình và với họ, anh sẽ thành công.
Thánh
Phêrô không nắm bắt được quan điểm của Chúa. Vậy, ai lĩnh hội được đây?
Đức Giêsu
rất kiên trì. Ngài như đang nói với thánh Phêrô một điều tuy không lạ, nhưng
vẫn quen: “Anh chưa là đá tảng, nhưng nếu trên đá đó có ai giống hệt như
anh, thì cuối cùng ra Ta cũng sẽ và cũng có thể dựng xây thánh hội, do Ta
muốn.”
“Cuối
cùng ra”, là ngôn từ mang trọn ý nghĩa này, là: khi ta học chấp nhận hậu
quả do mình quyết tâm thi hành, thì như thế. Ta có thích làm thế hay không,
chẳng vì thập giá là điều tốt hoặc đáng nể sợ. Nhưng, vì tình thương và sự quyết
tâm luôn là những điều tốt đẹp nên làm cho kẻ mình thương yêu, muốn giúp. Thế
nên, thánh cả phải xử sự theo đúng ý định của Chúa ngõ hầu mới trở thành đá
tảng để mọi người dựa dẫm ngang qua con đường cam go của mình.
Có thể
là, các “đá tảng” thánh hội lớn/nhỏ trong Hội thánh vẫn chưa đối xử với người
hèn kém trong đời và với những người quyết tâm dấn bước theo mình, như thánh cả
là vì chính mình chưa giáp mặt thực trạng thống khổ mà Chúa lĩnh chịu. Các
thánh cả trong thánh hội lớn/nhỏ hôm nay đã và đang trở nên như cát vụn hơn là
đá tảng cho mọi người dựa dẫm. Thứ cát vụn không thích hợp để làm nền cho bất
cứ ai. Bất cứ thứ gì. Khi xưa, đấng-thánh-là-đá-tảng đã tham dự cuộc thống khổ
đầy cứu độ của Chúa, đã khóc hết nước mắt cho nhân loại thế nào, thì các “đá
tảng” của thánh hội lớn/nhỏ hôm nay, cũng phải làm như thế mới tiếp tay rải
tràn ơn ấy đến với người ở dưới được.
Thánh cả
Phêrô đã thực sự học được điều ấy, thấy rất rõ. Sách Công vụ kể rằng thánh nhân
rời Giêrusalem vào niên biểu 43, tức 13 năm sau ngày Thầy mình chịu khổ hạnh
trên đồi Calvary. Và, sau khi thoát khỏi ngục tù và rồi lưu lạc qua Antiôkia,
thánh cả đã gặp nhiều khó khăn trong việc đảm trách các vụ việc mang tính chính
trị của người theo Đạo vào thời đó. Cuối cùng ra, thánh nhân cũng về lại Rôma,
mà sinh hoạt. Và, truyền thống Hội thánh công nhận rằng thánh Phêrô hiểu rõ ý
định của Thầy nên đã chấp nhận tử đạo vào thập niên 60, ở La Mã. Chính ở nơi
đây, các sử gia trong Hội thánh đã tìm ra địa điểm thánh cả chịu hành hình, và
yên nghỉ. Khi ấy, là thời bạo chúa Nêrô hoành hành, bách hại.
Kịp đến
thế kỷ thứ tư, hoàng đế Constantin mới ra lệnh xây một thánh đường trang trọng
để tưởng nhớ thánh cả, ngay tại địa điểm ấy. Đó là Đền thánh Phêrô hiện tại,
được xây ngay bên trên mộ phần của thánh nhân. Trong lịch sử, nhiều thánh tích
của thánh cả Phêrô từng được cất giấu nơi mộ phần ngài cũng được bốc lên đặt
bên trong bức tường của đền thờ. Ngay như bàn thờ kính thánh nhân cũng được đặt
phía bên trên mộ phần của ngài. Và ở phía cao bên trên nóc, vẫn còn hàng chữ
ghi rõ: “Này Phêrô, con là Đá tảng, trên Đá này Ta sẽ dựng xây thánh hội của
Ta”.
Thánh
Phêrô thực sự hiểu được ý nghĩa của lời Thầy phán bảo. Và, thánh hội vẫn đứng
vững trên đá tảng của sự học hỏi, hiểu biết như thế. Thế nhưng, giống như thánh
cả Phêrô, hội thánh còn phải làm nhiều việc hơn nữa mới đạt được điều mình học
hỏi. Thánh hội, cần tìm ra những gì mà tình thương yêu người nghèo đòi mình
phải làm. Nhất thứ, đừng bao giờ bỏ qua hoặc đặt nhẹ lập trường/quan điểm về
những đòi hỏi dù gắt gao hơn thế nữa.
Trong
tinh thần học hỏi này, cũng nên ngâm thêm lời thơ mang đầy tính những học và
hỏi, như:
“Hôm nay
gió bảo cùng mây:
Rời xa
những miền tuyết trắng,
Tôi từ
biển vắng về đây
Mừng hội
Xuân này đẹp nắng.”
(Đinh
Hùng – Âm Hưởng)
Âm hưởng,
mà nhà thơ đời học được từ con người, sẽ là và vẫn là điều mà nhà Đạo cần ghi
nhớ, để rồi sẽ không quên. Không quên lời dặn hãy rời xa “miền tuyết trắng”
thoải mái, sướng vui, ngõ hầu sống thực ý định Cha mang đến. Bởi đó không chỉ
là quyền tháo cởi, cột buộc mà là thực trạng “mừng hội Xuân này đẹp nắng”,
rất Phêrô.
Lm Kevin O’Shea CSsR biên-soạn –
Mai Tá
lược dịch.