Suy niệm
Chúa Nhật thứ 30 thường niên năm A 23.10.2011
“Gặp một bữa, anh đã mừng một bữa,”
“gặp hai hôm, thành nhị hỷ của tâm hồn.”
(dẫn từ thơ Nguyên Sa)
Mt 22: 34-40
Sống đời người, phải chăng anh sống chỉ
như thế. Sống đạo hạnh, anh sống hơn thế chăng? Như thế hoặc hơn thế, là lập
trường sống an lành như thánh sử rày diễn tả ở trình thuật hôm nay.
Trình thuật nay thánh Mát-thêu đưa
ra bối cảnh trong đó có tranh chấp giữa nhóm người tự cho mình là đệ tử thuần
thành của Thiên Chúa và Biệt Phái. Nên, họ đã tìm đến Đức Giêsu để xem Ngài tranh
luận với Biệt Phái “căng” đến độ nào. Và, họ nghĩ: Ngài không thể nào khôn
ngoan/mồm mép bằng đám người chuyên tranh luận, nguỵ biện về nhiều thứ.
Tin mừng thánh Mác-cô khi trước cũng
đưa ra bối cảnh tranh luận cũng nóng bỏng như thế. Nhưng đám kinh sư hôm ấy, chừng
như có dụng ý xem ra tích cực hơn. Tin Mừng thánh Mátthêu, nói đến một người trong
họ nguyên là chuyên gia luật Torah cvủa Do thái, và có thể là tư tế, đã thách thức Chúa thử tài cãi
tranh/biện luận xem Ngài tài đến cỡ nào.
Người thách thức Chúa, thừa biết
rằng 613 khoản luật Torah đều có giá trị ngang bằng. Nhưng người thách thức nay
lại chơi “khăm” muốn bắt nọn Đức Chúa và biết chắc Ngài sẽ rơi vào bẫy cạm của
người vấn nạn đưa ra.
Điều quan trọng là ta nên suy nghĩ
về lời Kinh thánh: “Hãy lắng nghe, hỡi Israel! Đức Chúa, Thiên Chúa
chúng ta, là Chúa duy nhất. Hãy yêu mến Chúa, Thiên Chúa của anh em, hết lòng
hết dạ, hết sức anh em. Những lời tôi truyền hôm nay, anh em phải ghi lòng tạc
dạ.” (ĐNL 6: 4-6) “Đó là điều răn đầu quan trọng nhất.”(Mt
22: 39).
Điều răn đầu quan trọng nhất, ấy là:
“Hãy lắng nghe” (Shema)! Đó, còn là
lời nguyện cầu cơ bản mà người Do thái vẫn đọc nhiều lần trong ngày. “Hãy lắng nghe”, là nghe và chú ý hết
mình. Là, trườn người về phía trước. Tựa mình lên đó mà tin tưởng vào điều mình
khó lòng đạt được nếu không chú ý. Tựa hồ như ta chẳng thể nào suy tư về lề luật
trừ phi ta áp dụng luật lệ ấy, ngay từ đầu.
Ta thấy gì khi lắng nghe? Thấy lời
kinh của tổ phụ vẫn bảo: “Đức Chúa là
Thiên Chúa Duy Nhất!” Ngài là Giavê Thiên Chúa của Do thái. Ai cũng biết. Nhưng
không ai được kêu tên cực trọng của Ngài. Danh xưng mà họ thường dùng trong chỗ
thân quen, là “Đức Chúa” (tức
Adonai). Thế nên, khi lắng nghe, ta sẽ khám phá ra Đấng Duy Nhất mà Danh Ngài
không thể phát ra thành âm thành tiếng. Và, ta chỉ khám phá ra mỗi một điều:
Đức Chúa của ta là Đấng Duy Nhất, chỉ “Có” một.
Nói thế, không để bảo là: chỉ Thiên
Chúa là Đấng Duy Nhất, mà để nói rằng: Đức Chúa Duy Nhất mang tính độc nhất vì đặc
trưng của Chúa là độc nhất vô nhị. Và, đó là bí nhiệm của thực thể. Hãy lắng
nghe, vì có thể ta sẽ nhận ra điều ấy. Hãy lắng nghe và biến việc ấy thành
trọng tâm cuộc sống của chính mình.
Khi làm thế, chắc chắn ta nhận ra
rằng: bí nhiệm của tính chất duy nhất ấy là của ta. Đức Chúa là Thiên Chúa của
ta. Tính “duy nhất” của Ngài là tương quan sống động Ngài có với ta. Là, tương
quan mật thiết với ta và trong ta, cách thân thương; và tương quan này đòi có sự
hỗ tương, đáp trả.
Chính vì thế, mà người người phải
biết yêu thương tính Duy Nhất của
Đấng Độc Nhất Vô Nhị hằng thương yêu mình.
Giới răn tiên quyết và duy nhất, có nghĩa là không làm bất cứ thứ gì ngoài
chuyện thương yêu. Chỉ biết yêu thương. Chỉ biết hướng lòng mình lên cao, để
con người mình được kéo về Đấng Độc Nhất và Duy Nhất mình từng yêu mến và mến
yêu mình. Giả như Israel không làm như thế, thì Israel chẳng còn là Israel dân riêng của Chúa nữa.
Nếu người người biết yêu thương Đấng
Duy Nhất từng yêu thương ta, Ngài sẽ biến đổi con người ta. Để rồi, ta lại sẽ
tập trung toàn bộ chính mình ta vào Đấng Duy Nhất. Có như thế, người người mới
yêu thương bằng chính tâm can, linh hồn và thần trí của mình. Và từ đó, khám
phá ra nơi mình sự kết hợp vẹn toàn chưa từng có. Và khi đó, ta sẽ giống như
Đấng Duy Nhất mà ta thương mến. Sẽ là ảnh hình của Đức Chúa. Và ngay khi ấy,
mình cũng khám phá ra chính mình ngay trong khoảnh khắc kiếm tìm ta và lắng
nghe Đức Chúa của ta. Chính điều đó, và chỉ mỗi điều đó là luật Torah rất sống
động.
Khi Chúa nói: giới răn thứ hai của
luật Torah cũng giống như giới răn thứ nhất, ý Ngài muốn nói chính là sự ngang
bằng trong cân lượng và tầm mức quan trọng như điều trước nhất. Đó không phải
là giới răn “thứ yếu”, mà là giới răn cũng nóng bỏng như giới răn đầu. Đó không
là yêu thương toàn thể nhân loại, hoặc yêu những gì trừu tượng hoặc những gì xa
vời tầm tay. Cũng chẳng là yêu người cần được yêu ở nơi xa xôi bên châu Phi,
Trung Đông hoặc ở Châu Á, nơi quê nhà. Cũng chẳng là bỏ tiền cho bạc vào thùng
giỏ quyên góp cho họ. Mà Lời Chúa nói, mang ý nghĩa yêu thương người đồng loại.
Yêu theo nghĩa ta vừa nghe biết. Biết lắng nghe người thân cận, đồng loại. Là,
khám phá ra nơi người thân cận và đồng loại, tính chất Duy Nhất của Đức Chúa,
Đấng từng yêu người đồng loại của mọi người hệt như Ngài từng yêu chính con
người ta.
Hướng tất cả lòng mình vào người
thân cận, rất đồng loại mang tính Chúa, bằng tất cả tâm can, hồn trí lẫn xác
phàm của mình. Đồng thời cũng nhớ rằng: đấy chính là người đồng loại ở cạnh
bên. Nơi phố chợ, ở đầu ngõ, mà chỉ thoáng nhìn đã thấy ghê rợn, chẳng hấp dẫn.
Chính đó, là những người chưa từng nghe biết, cũng chẳng nghĩ họ sẽ phải tuân
giữ luật Torah. Nhưng, chính họ mới là người đầy tràn tính chất Duy Nhất. Đầy
tràn tình Thương yêu của Chúa mình.
Mọi người trong ta không thể yêu
người này mà lại không có người kia. Tất cả đều chung cùng với nhau. Đó chính
là ý nghĩa của Giao Ước. Ý nghĩa từng tỏ cho ta thấy Đức Chúa đã trở nên Thiên
Chúa của tất cả chúng ta. Tất cả đều phải trở nên một thực thể duy nhất, không biến dạng hoặc tản
mát thành nhiều thứ, mà trở thành thứ duy nhất, rất kết hợp có Chúa yêu thương
và sở hữu. Đó không là chọn lựa thêm thắt. Đó cũng không là chuyện thương hại,
thương xót khi người đồng loại rất cận thân và cận lân đang cần điều gì đó, rất
bức bách.
Đó chính là đòi hỏi của công bình
chính trực của Đức Chúa Duy Nhất của chúng ta. Đòi hỏi của Đấng Duy Nhất. Của
thể loại Yêu Thương, chính là Ngài. Đó còn là Giới Luật Vàng, đáng để người
người chúng ta quan tâm. Hiểu biết. Và, biến yêu thương thành hiện thực. Hãy cố
tuân thủ giới lệnh tuy hai mà một, tuy một mà hai ấy. Và rồi, người người sẽ
trở nên Một với Đức Chúa.
Trong tâm tình nhận biết sự Duy Nhất
của Chúa nơi Tình Yêu, ta sẽ lại ngâm nga lời thơ rằng:
“Em không nói đã nghe từng giai điệu
Em chưa
nhìn mà đã rộng trời xanh.
Anh trông
lên bằng đôi mắt chung tình
Với tay
trắng, em vào Thơ Diễm Tuyệt.”
(Nguyên Sa – Áo Lụa Hà Đông)
Thơ Diễm Tuyệt, cũng vẫn là Tình Yêu
Tuyệt Diễm, rất chất Thơ. Thơ chung tình, tuy chưa nhìn và chưa nói, đã “rộng
(tới) trời xanh”. Thứ đất trời, “ngất ngây thành chất rượu”. Thành nhị hỷ của
tâm hồn rất yêu thương. Tuyệt diễm.
Lm Nguyễn Đức Vinh Sanh.
Mai Tá lược dịch.
No comments:
Post a Comment