Suy Niệm Chúa Nhật Thứ 6 Thường niên Năm B 15.02.09
“Thế rồi, trăng sáng lung linh,”
“Em mười
sáu tuổi giận hờn vu vơ”.
(Dẫn nhập từ thơ Nguyễn Tất
Nhiên )
Mc 1: 40-45
Diễn giải cho chính xác cụm từ Hy lạp
trong Tin Mừng, ta biết thánh Máccô có ý nói đến phong thái “nổi giận” chứ
không phải lòng “thương hại” của Đức Kitô. Ngoại trừ trích đoạn Tin Mừng thánh
Gioan kể lại Đức Kitô “nổi đoá” thật sự khi Ngài bước vào đền thờ, mà thôi. Phần
đông các dịch giả Sách thánh thường “lúng túng” khi liên-tưởng đến cảnh Đức Giêsu
cũng “nổi giận”.
Tuy nhiên, Giêsu Đức Chúa có “nổi giận” đi nữa, điều đó cho
thấy Ngài có cái nhìn thấu-đáo, cẩn-trọng nơi tâm-can của Ngài. Và, đây là
thách thức lớn gửi đến chúng ta. Hẳn ai cũng rõ, giận dữ là trạng thái thường
tình cho thấy có cái gì đó không ổn xảy ra trong cuộc sống chung đụng giữa
người với người.
Giận-dữ là cảm xúc quan-trọng được thẩm-định, rất
rõ nét. Nổi giận, mang tính trung-hòa trong giá-trị tu-đức của người đi Đạo.
Trong cuộc sống thường nhật, tùy cách-thức ta giải-quyết các trường-hợp nóng
giận, mọi người sẽ thấy ảnh-hưởng của bẩy thứ tình cảm Những “hỉ, nộ, ái, ố,
ai, hoan, lạc” ở trong ta. Có người cứ ở lỳ mãi trong tư-thế nổi giận để rồi,
kết cuộc sẽ bị “cháy” và “thấm đòn” vì có tính-khí ấy. Người khác, lại nhân cơ-hội
này rút kinh-nghiệm tạo nghị-lực mà sửa-đổi những gì sai trái, vẫn chưa ổn.
Với xã hội Palestin vào thế kỷ đầu đời, bất cứ người nào có
vấn đề ngoài da đều được tặng cho cái mũ chụp lên đầu bằng tên gọi “phung/cùi”,
nghe kinh khiếp. Họ bị buộc phải sống bên lề xã-hội, xa làng mạc thị-thành vốn
thân quen, vào độ trước. Bị bắt buộc như thế, họ không còn được cận-kề người đồng-hương,
đồng chủng nữa. Mỗi lần cất bước đi đâu, làm việc gì đều phải báo-động, kêu to
“Ô-uế! Ô-uế! Chúng tôi là phường ô-uế!”
Lại nữa, họ chẳng khi nào dám bén mảng đến chốn
đông người dù đó có là đền thờ, chợ búa hoặc chồn dân gian bình thường ở đời.
Người đời khinh bỉ họ như những kẻ bị Chúa chúc dữ, không thể kể tên trong danh-sách
“Dân được chọn”. Bởi thế nên, cũng chẳng lạ gì khi thấy Đức Kitô tỏ dấu giận-dữ
khi Ngài được bảo cho biết là: người bệnh phong cùi bị đối xử tệ bạc, bỏ rơi.
Mỗi lần gặp họ, là Ngài công-khai đối đầu với cả
một hệ-thống quan-quyền dám cướp đi phẩm-cách cao quý của người mắc những dị-tật
buồn, hẩm-hiu, lẻ bóng. Mặt khác, lề-luật trong Đạo cũng chẳng chùn tay do-dự
khi tước đọat khỏi nơi họ mọi hy-vọng để sống còn. Sống cho ra người. Sống cho
xứng đáng với tư-cách cao sang của kiếp người.
Phúc-âm hôm nay, đưa ra hai chi-tiết quan-trọng, cần được xem
xét. Thứ nhất, về người phung cùi/ghẻ lở, dù mắc bệnh ngặt-nghèo khiến mọi
người ghê tởm, anh vẫn can-đảm bước tới giáp mặt Đức Chúa để trình-bày nỗi niềm
riêng và yêu-cầu Ngài chữa lành cho anh.
Ở đây, truyện kể ghi rõ Đức Giêsu đã đụng tay vào
người anh; và rồi, mọi vết hằn trên da thịt đều tan- biến.
Về tình-huống đối đầu với luật-pháp, mọi điều-khoản
trong lề-luật ở xã hội cũng như tôn-giáo nay đã bị bẻ gẫy. Thật ra, việc Đức
Giêsu chữa lành cho người phong hủi không chỉ mang ý-nghĩa thách-thức đối-chọi với
luật-pháp hoặc húy-kỵ các thói quen vẫn giữ ở xã-hội ngoài đời, thôi.
Hành-động của Đức Giêsu, còn thúc-giục người bệnh ra đi thực-hiện
những gì luật đạo dạy anh làm. Có như thế, anh mới có thể về với đền thờ, với
cộng-đoàn thân-yêu của mình.
Giải quyết khúc mắc căn-bản này, Đức Kitô cho thấy:
Ngài quan-tâm đến công-tác hoán-cải cuộc đời của những người mà Ngài gặp trong
hành-trình rao truyền ơn cứu-độ. Và Ngài đưa họ về với bộ luật cao-cả của Đức
Chúa, đó là: lòng yêu-mến/xót-thương tất cả mọi người, kể cả những người bị bỏ
rơi, lánh mặt.
Chi-tiết thứ hai mà trình-thuật nay đề cập, là nhận-định đúng
mức các thách-đố đặt nơi cơn giận của chúng ta. Thách-thức đây, không chỉ liên-quan
đến việc tranh-đấu cho quyền-lợi chính-đáng của mỗi người, cả khi người này
phạm nhiều sai trái, lỗi luật. Thách-thức đây, còn mang nghĩa đấu-tranh cho
phẩm-cách và quyền-hạn của người khác được mau chóng phục-hồi.
Đấu-tranh ấy, ngày nay, mang nhiều dạng-thức rất khác biệt,
như: nỗ-lực chấm-dứt hành-vi tước-đoạt quyền làm người của các hài-nhi chưa mở
mắt chào đời, quyết tranh-đấu chống lại mọi manh-tâm cướp đi quyền được sống
của những người mắc bệnh nan y, gần kề cõi chết. Tranh-đấu cho thế-hệ mai ngày,
bằng việc quan-tâm, chăm sóc địa cầu mình đang sống cũng rất cần.
Đồng thời, thách-thức và tranh-đấu còn có nghĩa
đứng lên mà hành-động cho phải phép, quyết bênh-vực những người đang chung sống
trong cùng mái ấm cơ ngơi với mình hoặc những người cùng xứ đạo cộng-đoàn, hoặc
sở làm vẫn năng nổ hoặc những người cùng xóm quẩn quanh với mình, những người cùng
tổ quốc thân yêu, cùng một thế-giới sinh-động, ở nơi đó vẫn còn nhiều đối-xử tệ-bạc,
đầy tủi hổ. Ở nơi đó, vẫn còn nhiều người phong hủi vẫn bị liệt vào thành phần
ô uế, phải tránh xa.
Cuối cùng, nếu hỏi rằng: sao ta cứ bận tâm với những nóng giận
như thế? Thì, xin thưa rằng, vì Chúa-nhật
hôm nay, Đức Kitô lại đã đến với ta một lần nữa. Ngài đến công-khai khẳng-định
rằng: dù ta có nghĩ mình tệ-lậu đến mức-độ nào đi nữa, dù người kia hoặc người
nào khác có đối-xử với ta chẳng ra gì đi nữa, thì vẫn chẳng có gì tồi tệ ở trong
ta lại không được Chúa quan-tâm, đến chữa lành.
Chẳng có gì khiến ta ra tuyệt-vọng, dù ngày mai đây
đất trời lồng-lộng có ngả nghiêng, sụp đổ đi chăng nữa, cũng thế.
Cầu mong sao, Tiệc thánh hôm nay đem đến cho ta tình yêu nóng
bỏng và lòng xót thương chữa lành của Đức Chúa để ta đấu tranh vì người khác,
cho phẩm giá của người khác, người đồng lọai đang mang bệnh phung hủi, hiểm
nghèo. Phẩm giá con người chính là quà tặng cao quý ta nhận được từ vị Chúa tể
của Tình yêu thương, xót xa.
Cầu và mong sao, ta vẫn hy-vọng vào cơn giận rất
thực của chính mình. Vì biết rằng, mọi buồn phiền, giận dữ ta đang gặp cũng sẽ thành
như cơn giận chính-đáng Đức Kitô để lộ hôm trước. Để rồi, Ngài sẽ biến-đổi ta
thành nhân-tố tốt lành khả dĩ lay-chuyển và kiến-tạo một Giáo-hội lành-mạnh và công-chính
hơn. Và, thế-giới ta sống, sẽ công bình hơn bao giờ hết.
Nóng như thế, mới là nóng đích thực. Giận như thế, mới là giận
tự-nhiên. Nóng giận rất chóng qua, để rồi sẽ đổi mới cuộc đời lâu nay còn nguội
lạnh. Nguội và lạnh, như viên đá xanh trơ trẽn trước tình-yêu nóng-bỏng của Đức
Chúa, vẫn tỏ lộ cho mỗi người và mọi người. Vậy thì, ta có nên gọi đây là cơn
giận lành, được hay chăng?
Cảm-nghiệm tính lành-mạnh nơi cơn giận-dữ của Ngài,
cũng nên ngâm tiếp lời thơ trên, mà rằng:
“Thế rồi trăng sáng lung linh,
Em
mười sáu tuổi, giận hờn vu vơ.
Sang
năm mười bảy không ngờ,
Tình
tôi nít nhỏ, ngồi mơ cũng thừa.
Tôi
mười bảy tuổi buồn chưa,
Đầu
niên học mới dầm mưa cả ngày.”
(Nguyễn Tất
Nhiên – Trúc Đào)
Tình
của tôi hay ai đó, dù “nít nhỏ” vì dầm mưa hay lưa thưa tuổi mười sáu rất giận
dỗi, vẫn là thứ tình không “vu vơ”, “không ngờ” hoặc “buồn chưa”, đâu đấy; nhưng vẫn là thứ tình của người thường có
Chúa phù trợ, đỡ nâng, rất không buồn.
Lm Richard Leonard sj,
Mai Tá
lược dịch
No comments:
Post a Comment