“Anh trốn sao đêm, lẩn mặt trời,”

Suy niệm Chúa Nhật Thứ Nhất Mùa Chay Năm B 26.02.2012

“Anh trốn sao đêm, lẩn mặt trời,”

“Ghê từng ý gió, sợ hoa rơi.”

(dẫn từ thơ Đinh Hùng)

Mc 1: 12-15

Có thể rằng, với anh, là nhà thơ hay nghệ sĩ, thì như thế. Còn sự thực, với Chúa, là Đấng vẫn lẳng lặng vào chốn hoang vu/xa vắng mãi để giáp mặt ác thần/sự dữ, chịu thử thách. Thử thách hoặc khuyến dụ, là tình huống ghi lại ở trình thuật, rõ nhất hôm nay.

Trình thuật, nay thánh sử Máccô chỉ viết có đôi hàng về thử thách thức và khuyến dụ Ngài ở lặng thinh trong 40 ngày/đêm. 40 đây, là con số biểu tượng chỉ thời gian cũng rất dài. Dài ngày, dài tháng. Trong cuộc sống của Chúa, vẫn thấy có khuyến dụ kéo dài ngày cho đến lúc Ngài giáp mặt sự thật trên đồi Can-va-riô. Thử thách và khuyến dụ, đưa Chúa đi vào chốn choá ngợp ở đời thường để mong dẫn dụ Ngài gia nhập vào sự ngợp choáng ấy.

Quả là thế! Chúa choáng ngợp với khuyến dụ trở thành Đấng Mêsia, mà mọi người trông đợi. Choáng đến ngợp, khi Ngài buộc phải đặt mình trước cảnh tình quyết đối đầu, hầu có quyết định cho đúng. Choáng và ngợp, trước quyết định hành động sao cho hợp ý Chúa Cha. Choáng rồi ngợp, trước chọn lựa những 3 cách thế để thể hiện vai trò được Cha giao phó. Cách đầu, là quyết tham gia vào chốn quyền bính ngõ hầu có thể kình chống người La Mã, cũng khá khó. Cách thứ hai, là hoà nhập với người đương thời, để rồi sẽ thống trị mọi người ở chốn dân gian, trần thế.    

    

Nếu làm thế, Ngài sẽ có thể giải quyết chuyện đói nghèo do vua quan/lãnh chúa người La Mã từng tạo ra. Thử thách và khuyến dụ, cốt ý tạo lòng ham muốn tự mình giải quyết hết mọi việc ở thế giới, là chuyện giúp kiến tạo cuộc sống tốt lành cho mọi người.

Và thử thách cùng khuyến dụ cuối, là: nhắm mắt làm ngơ chẳng cần biết sự thể ở đời sẽ ra sao, vẫn lặng thinh đi vào chốn linh thiêng thần thánh, mà chỉ ê a vài ba kinh kệ để rồi sẽ lại giao hết cho Cha giải quyết. Đó là 3 thử và thách rất khuyến dụ thấy rõ ở trình thuật được thánh Mátthêu ghi chép.

Thử và thách cùng khuyến dụ dễ thấy nhất là những thử thách và dụ dỗ về quyền bính. Là, cung cách mà người La Mã khi xưa sử dụng hòng thống trị kẻ ở dưới. Người La Mã xưa, vẫn muốn tạo khó khăn đặt để lên đầu kẻ dưới. Làm thế, sẽ khiến họ lại trông mong có được đấng cứu tinh nào đó khả dĩ đem họ ra khỏi mọi thứ bất ưng kéo dài ngày. Có lẽ, giới thống trị La Mã khi ấy đã bất lực trong sử dụng quyền thế cách sai sót, để rồi người người ở dưới vẫn phải ngóng trông đấng bậc nào khác đầy uy lực đến thay thế. 

Với thử thách/khuyến dụ này, Giêsu Đức Chúa không những chỉ trích cung cách mà vua quan cùng lãnh chúa người La Mã sử dụng quyền bính tối cao để cai trị, mà Ngài còn đả phá cả quyền uy/thế lực là những thứ mà Ngài chẳng bao giờ muốn tạo lấy cho Ngài. Chúa chọn cuộc sống thấp hèn không mang nặng quyền uy vật chất để Ngài có thể hoà mình với người thấp bé, chẳng khi nào có được quyền uy thế lực ở trần gian. 

Thử thách/khuyến dụ thứ hai tỏ cho Chúa, là lòng ham muốn giải quyết tệ trạng đói nghèo của thế gian. Rõ ràng vào thời Chúa sống, trạng huống này từng xảy đến. Hầu như 95% người dân Galilê vẫn sống dưới mức độ những khó cùng nghèo. Tức: họ không đủ cơm ăn áo mặc hằng ngày mà còn thiếu cả đức tính tự tin vào bản lãnh cũng như tư cách của chính họ. Thêm vào đó, là: tình trạng đau yếu, chết yểu vẫn diễn ra thật khó giải quyết. 

Những khó khăn này, đều do vua quan lãnh chúa trần gian như Hêrôđê tạo nên bằng vào chương trình xây dựng các đền đài bề thế, khiến dân con ở dưới đã nghèo lại thêm khổ cực. Nhằm thực hiện những mưu đồ như thế, vua quan ở đời lại đã phải bổ thêm thuế má đánh trên đầu dân con thiên hạ. Thử và thách cũng như khuyến dụ đây, là tìm cho ra đấng bậc vị vọng nào khả dĩ có thể dấy động cuộc cách mạng để chống nạn nhũng lạm quyền thế. Chính đó là lý do để người người trông chờ Đấng Thiên Sai mau đến cứu vớt họ.

Thử và thách thức cuối, là: gạt sang một bên những chuyện thực tế ở đời để rồi chỉ nghĩ chuyhện siêu thăng phụng thờ và tế tự. Rồi từ đó nghĩ rằng: bằng vào quyền sinh sát mình tự phát, sẽ có thể buộc Chúa phải dính dự vào với suy nghĩ cùng quyết định của riêng mình hầu giải quyết cho dân con của Ngài. Thử thách và khuyến dụ ở đây, hôm nay, còn là sử dụng chốn kinh kệ/phụng thờ mà cầu Chúa ra tay giải quyết hết mọi khó khăn đang diễn ra. Người Do thái thời trước, cũng từng sống với những thử và thách giống như thế. 

Thử thách trên là khuyến dụ ta chỉ sống đời thiêng liêng/linh đạo, hơn sống cho ý định của Chúa Cha. Đức Giêsu đã nhận ra chính những thử thách và khuyến dụ như thế, sẽ là chúa tể để có thể dám tự mình gạt qua một bên ý định rất thực của Chúa. Thế nên, Ngài mới không chọn đường lối kinh kệ/sùng Đạo như đám Pharisêu từng thêm vào luật tế tự. Trái lại, Ngài đích thực tuân theo ý định của Cha, chứ không phải ý tư riêng của Ngài. 

Hội thánh hôm nay cũng đang sống cùng một cảnh tình rất tương tự. Cảnh tình, có thử và có thách thức cùng những khuyến dụ, hệt như thế. Cảnh tình, là cảnh của đấng bậc chỉ biết sống ở trên cao, vẫn muốn người của Giáo hội phải biết ganh đua với thế trần. Ganh và đua, hầu đoạt lại quyền uy thế lực từng để mất trong chính trường, ngoài xã hội, là nơi chốn mang nhiều ảnh hưởng lên dân chúng. Thông thường thì, người người thấy Hội thánh cứ ganh đua với cơ quan từ thiện ở nhiều nơi. Vẫn muốn người đời nể trọng mình vì mình cũng từng ban phát ân huệ, tài chánh và bổng lộc cho nhiều người. 

Thường thấy hơn, rõ ràng hôm nay người người đều thấy thánh hội mình chỉ lo chuyện linh thiêng chốn tháp ngà nhiều mây tầng vần vũ. Lo rồi, còn bắt Chúa đồng thuận mà tuân theo qui định do thánh hội mình đề ra. Hội thánh hôm nay cũng gặp cùng một thử thách cũng như khuyến dụ bằng nhiều cách, giống hệt như Đức Giêsu vào thời trước. Tức, cũng nghĩ rằng Chúa Thánh Thần uỷ thác cho mình làm mọi chuyện theo ý của nhóm hội phe đảng cầm quyền, chứ không là ý định của Cha. Bởi, ý của Cha luôn là ý kiến và quyết định mời gọi thánh hội theo đường khổ ải, trầm lắng chứ không sống đời ồn ào, những là phô trương lực lượng.  

Chúng ta cũng thế. Ngày nay, ta vẫn muốn trở thành dân con đặc biệt được Chúa tuyển chọn. Tức: những người có khả năng chỉnh sửa mọi thứ, cả những thứ ta không có thẩm quyền cùng chức năng,  trọng trách. Nói tóm lại, ta thường nghĩ mình có khả năng giải quyết hết mọi chuyện trong huyện/ngoài đời dù nhiều lúc không được Cha uỷ thác. Dù, nhiều khi chính ta cũng không rành rẽ, bằng người đời nữa. 

Nhiều lúc, Hội thánh muốn lôi kéo Chúa vào với lập trường rất riêng tư của một nhóm người chưa thành thánh, nhưng vẫn muốn dân con Đạo mình ở trên mọi cơ chế, hoặc tôn giáo. Trên mọi sự. Hơn mọi người. Chính vì lý do này, mà một số người trong Đạo ngoài làng, nay bớt tin vào thánh hội của Chúa, dù vẫn tin vào tình thương của Ngài đối với mọi Đạo. Mọi người.

Nhiều lúc, Hội thánh cũng đối xử với con dân trong Đạo như khách lạ người dưng, cùng lắm chỉ như kẻ đứng ngoài dự khán, không hơn không kém. Thế nên, mới bỏ giờ ra mà thêm thắt cho diện mạo Đạo mình thêm phần hấp dẫn. Chính vì thế, nên người người mới không thấy được ý nghĩa của cuộc sống đích thực, trong Đạo. Không còn mong đợi Hội thánh giúp mình sống xứng hợp với Lời của Chúa hoặc làm sống dậy như Chúa từng khuyên dạy. 

Nhiều vị trong thánh hội của ta, vẫn sống cuộc đời phụng tự, cũng rất thật. Nhưng, quá đặt nặng hình thức rất lễ nghi, chỉ muốn điệu võ dương oai, nên đôi lúc hiểu sai ý nghĩa niềm tin rất thực. Nói tóm lại, dân con Hội thánh nay có lúc đặt quá nặng phần hình thức với diễn trình, cốt để khuyến dụ nhiều người vào Đạo, và theo Đạo. Phải chăng, đó cũng là thử và thách rất khuyến dụ, thời hôm nay.

Nếu quả có thế, cũng nên nguyện cầu cho thánh hội mình có lại cơ hội lướt thắng chính mình, mà hồi hướng trở về với con đường chính mạch do Đức Giêsu vạch ra. Hội thánh nói ở đây vẫn là mỗi người và mọi người trong thánh hội Công giáo rất La Mã, chứ không chỉ là cơ chế mạnh mẽ, rất Va-ti-căng.

Trong cảm nhận như thế, cũng nên để ra đôi phút mà ngâm lại lời thơ vừa trích dẫn ở trên, rằng:

                        “Anh trốn sao đêm, lẩn mặt trời,

                        Ghê từng ý gió,  sợ hoa rơi.

Chao ôi! Mỗi cánh sương run rẩy.

                        Nghe cũng vang âm giọng nói Người.”

                        (Đinh Hùng – Trái Tim Hồng Ngọc)

Trái tim có hồng và có ngọc, nay cũng nghe vang giọng nói của Người. Giọng Người khuyên nhủ hãy sống đời thực thụ có niềm tin rất thánh và cũng rất người, ở nơi đây. Chốn này. Khó lòng mà lẩn trốn.

             

Lm Nguyễn Đức Vinh Sanh.

Mai Tá phỏng dịch.