“Em ban hạnh phúc trầm giai điệu,”

Suy niệm Lời Ngài đọc trong tuần có lễ Chúa chịu Phép Rửa năm C 13.01.2013

“Em ban hạnh phúc trầm giai điệu,”

“khi gió nghiêng mình đến ngủ say.”

(Dẫn từ thơ Đinh Hùng)

Lc 3: 15-16, 21-22

            Hạnh phúc em cứ ban, giai điệu trầm. Gió nghiêng mình say ngủ, tôi vẫn thức. Thức hay ngủ, vẫn để em, để tôi, ta luôn nhớ lời Ngài được thánh sử ghi rõ ở trình thuật.

            Trình thuật, nay thánh sử Luca kể về nhân vật Giêsu Kitô không còn là Hài nhi bé bỏng nằm trong nôi nữa. Nhưng, đã là thiếu niên tuổi “teen”. Truyện kể Tin Mừng hôm nay không còn kể câu truyện về buổi rửa tội cho con trẻ ở nguyện đường hay đâu đó. Mà là, những gì xảy đến với Đức Giêsu sau thời điểm Ngài được thánh Gioan thanh tẩy ở sông Giođan.

            Nói cách khác, thánh sử Luca chỉ muốn nói là: sau khi sự việc ở sông này kết thúc. Đức Giêsu đã có kinh nghiệm rất mới, quan trọng hơn cả lễ hội Giáng Sinh hoặc bất cứ thứ gì xảy đến trước đó. Kinh nghiệm này tỏ cho thấy sự thể ra sao? Ngài là ai? Ngài phải làm gì trong đời? Và, Thiên Chúa thực sự như thế nào? Thành thử, có thể nói: Kinh nghiệm thanh tẩy đôi khi còn được coi như một “Hiển Linh” vinh hiển mặc khải cho chính Ngài.

Mặc khải đây, là “thực tại.” Ta thường sử dụng cụm từ thực tế/ thực tại và cụm từ này lại thường dẫn đến thực tiễn. Nhưng, lại không thích đi thẳng vào khía cạnh thực dụng của sự vật. Bởi, thực tại cuộc sống không hoàn toàn tốt đẹp, về mọi mặt. Sự sống vẫn có mặt trái rất “sần sùi” của nó. Như nay có đổ vỡ, chộn rộn, rất bất trắc. Ngày mai, thì buồn sầu, đau khổ, nhiều thứ cứ giống như địa ngục trần gian hơn thiên đàng hạnh phúc. Sở dĩ có chuyện đó, là vì tính bài bác, đố kỵ ta đối với nhiều người. Tính khí ấy, thường khiến nhiều người không thể có được cuộc sống thực tiễn, cứ kéo họ xuống thấp khiến trở thành loại hình “nửa người nửa ngợm”, không cho họ có được phẩm cách tư riêng đáng tôn trọng.

Mặc khải Chúa Cha tỏ lộ cho Ngài ngay trong cuộc sống trưởng thành, là Ngài phải dính dự vào với cuộc sống rất thực tế, có khi còn ngụp lặn trong đó nữa. Thứ thực tại, còn thực tiễn hơn cả chính thực tế để biến cải. Đó chính là sứ vụ của Ngài. Điều này được thể hiện cách đặc trưng/đặc thù nơi lễ hội Thanh tẩy.

“Nước rửa” ở đây, tượng trưng cho thực tại qua tính chất rất sôi nổi đầy sóng vỗ. “Nước sông Giođan” là biểu tượng cho chốn miền mà nhiều người thấy mình cứ bị khốn khổ, vì đố kỵ. Ngài đi thẳng vào giòng nước, chứ không phải chỉ rưới xịt bằng vòi phun, và Ngài đã ngụp sâu ở trong đó. Sâu lút đầu, như Ngài vẫn sống tại nơi mọi người vẫn sống. Cùng có cảm nghiệm như mọi người vẫn cảm xúc. Và, Ngài sờ chạm vào thế giới của họ; và do bởi Ngài cao cả hơn sức mạnh của đố kỵ, nên Ngài đã biến cải nó. Ngài ra khỏi giòng nước rồi đem mọi người cùng Ngài vào giòng chảy đầy chữa lành và biến đổi tình huống sống động trong đời họ. Cùng với mọi người, Ngài đã “vượt qua” tất cả để đi vào cuộc sống cũng rất mới. Để, tất cả có khả năng trở thành sự hiệp thông phối hợp mọi người đến với nhau, có cuộc sống trân trọng nhau và không còn tranh chấp/đố kỵ nữa.

Nơi Ngài, đã đổi khác ngay sau đó. Bởi, từ đó Ngài không còn nhìn vào thể chế hoặc sự kiện mà chú ý nhiều vào con người. Ngài cho biết ý định mới của Thiên Chúa là mỗi người và mọi người sẽ sống cuộc sống được tôn trọng, cởi mở, rất tự do. Ngài vẫn dạy rằng: một khi ta khởi đầu sự sống như thế thì sẽ khám phá ra Thiên Chúa là ai, biết mình và mọi người là ai và làm sao lại có mặt ở nơi đây, trên quả địa cầu này. Và một khi Ngài đã làm thế thì ta và mọi người cũng có thể làm được như vậy.

Khi ta gia nhập nghi thức thanh tẩy, việc đó có nghĩa là ta san sẻ điều gì đó có cảm nghiệm của Đức Giêsu. Dĩ nhiên, không phải là cảm nghiệm về buổi ấy, mà là sau buổi đó, ngang qua học hỏi dù kết quả khá chậm của việc trở thành một “Kitô khác” trong Đức Kitô. Qua đó ta được cảm nghiệm để thấy được lập trường/quan điểm như Ngài từng làm.

Đôi lúc cũng có nhiều vị từng nhận ra nhiều sự việc giống như Đức Giêsu từng kinh nghiệm. Thế nhưng, thị kiến mà họ cảm nghiệm lại là kinh nghiệm tư riêng, cần san sẻ. Họ cũng không cần nối kết với sự khôn lanh, lành lặn có tên gọi là tẩy rửa. Nhưng, lại đã hiểu biết và sống thực điều đó. Đôi lúc, cũng có người từng sống thực việc tẩy rửa suốt đời họ. Nhưng, lại chưa từng nghe biết ý nghĩa đại loại như thế. Họ những tưởng lễ “Chúa chịu phép rửa” chỉ là nghi thức phụng vụ như cử hành việc thanh tẩy trẻ nhỏ mới hạ sinh hoặc cởi bỏ mọi lỗi tội của tiên tổ hoặc chỉ như ban phúc lành cho con trẻ, mà thôi. 

Nhưng thật ra, lễ hội hôm nay là để mọi người đến với nhau và đưa nhau vào giòng chảy có kinh nghiệm của cuộc sống. Rồi sẽ khám phá ra rằng tất cả mọi người đều tìm cách dính dự vào với thực tại để thay đổi nó, biến cải nó cho nhau và với nhau Và từ đó, sẽ có thánh hội rất đổi mới. Có cả nhân loại đã biến đổi, cho mọi người.

Làm thế nào để được như thế? Thánh Luca, trong truyện kể Tin Mừng ngài ghi lại hôm nay, đã có nói: Thần Khí Chúa đã ở với Đức Giêsu và đã khiến Ngài làm thế. Có lẽ, Thần Khí Chúa cũng sẽ đến và tỏ bày cho ta biết đường lối như thế. Thành thử, lễ hội “Chúa chịu thanh tẩy” đối với ta, chỉ có nghĩa, một lần nữa, là để ta khởi sự lên đường thực hiện sứ vụ đi vào với Thần Khí của Ngài.

Trong tâm tình nhận ra được thực tế đó, ta lại ngâm lên lời thơ rằng:

            “Em ban hạnh phúc trầm giai điệu,

            khi gió nghiêng mình đến ngủ say

            mười ngón tay buồn chưa ráo lệ,

            một cung bạch ngọc náo trường canh.”

            (Đinh Hùng – Đàn Thu Tay Ngọc)

Giai điệu hạnh phúc khi xưa do tay ngọc. Đàn thu nhạc buồn hôm nay, vẫn dẫn đưa mọi người đi vào với thực tế cuộc đời có Thần Khí Chúa ở cùng, rất ngủ say.

Lm Nguyễn Đức Vinh Sanh

Mai Tá lược dịch